Logistieke vastgoedmarkt in Nederland herpakt zich
De vraag naar logistiek vastgoed in Nederland gaat dit jaar met 10% omhoog in vergelijking met 2024 naar een verwachte opname in 2025 van 1,65 miljoen vierkante meter vvo (verhuurbare vloeroppervlakte). Verder groeit de nationale leegstand bij onze noorderburen tot boven de 5%. Dat komt door de realisatie van distributiecentra die nu nog in de pijplijn zitten en doordat verouderde warehouses worden verlaten. Die conclusies trekt logistiek- en vastgoed-adviesbureau Buck Consultants International (BCI) uit zijn jaarlijkse onderzoek onder de 25 grootste ontwikkelaars en beleggers van logistiek vastgoed, verenigd in het door BCI opgezette Nationaal Logistiek Vastgoed Forum. De deelnemende partijen vertegenwoordigen ongeveer 85% van de totale logistieke vastgoedmarkt in Nederland.
Marktvraag
In 2025 zal de vraag naar logistiek vastgoed 1,65 miljoen vierkante meter vvo bedragen, zo verwachten de Nederlandse vastgoedontwikkelaars en -beleggers. “Na het topjaar 2021 met een opname van bijna 5 miljoen vierkante meter is de marktvraag in de afgelopen twee jaar sterk afgenomen naar 1,5 miljoen vierkante meter. Dat de verwachte vraag nu weer groeit, is positief voor de sector, maar de onzekerheid in de markt is niet weg want je ziet uiteenlopende verwachtingen bij de deelnemers aan het onderzoek”, licht Johan Beukema, managing partner bij BCI, toe.
De leegstand neemt voor het eerst sinds jaren toe tot boven de 5%. Dat komt volgens BCI enerzijds omdat dit jaar nog de nodige distributiecentra worden opgeleverd zonder dat de huurder bekend is en anderzijds omdat bedrijven naar moderne DC’s verhuizen en dus verouderde en niet-duurzame distributiegebouwen achterlaten. Overigens zijn de regionale verschillen in leegstand fors. Na een aantal jaren met flinke stijgingen stabiliseren de huurprijzen in 2025 en ook de netto aanvangsrendementen stabiliseren met kans op een lichte verbetering.
Favoriete sectoren en regio’s
De professionele vastgoedpartijen zien gunstige perspectieven voor sectoren als farma/medtech, food, hightech en e-commerce; vanuit de retail-, horeca- en fashion branches wordt juist weinig vraag verwacht.
Volgens het onderzoek blijven de top logistieke regio’s in Nederland onveranderd: Tilburg/Waalwijk, de Rotterdamse regio, Venlo/Venray en West-Brabant. “Vrijwel alle logistieke vastgoedontwikkelaars en -beleggers zien sterk groeiende kansen voor met name Zuid-Limburg. De internationale bereikbaarheid, de mogelijkheden voor zowel greenfieldontwikkeling als herontwikkeling van verouderd vastgoed en de relatief gunstige arbeidsmarkt zijn de belangrijkste argumenten”, aldus Casper Wolf, senior adviseur bij BCI.
Arbeidsmarkt
Veel respondenten verwachten een duidelijk negatief effect op de vraag naar logistiek vastgoed als het aantal arbeidsmigranten in Nederland wettelijk sterk wordt beperkt. Op basis van de inschatting van de ontwikkelaars en beleggers berekent BCI dat dit de komende drie jaren in totaal een half miljoen vierkante meter minder vraag zal opleveren.
De vraag of beleggers in logistiek vastgoed voor hun huurders contractueel moeten eisen dat ze alleen met bonafide uitzendbureaus werken volgens het SNF-keurmerk (gegarandeerde adequate woonhuisvesting voor arbeidsmigranten) verdeelt de sector.
René Buck, directeur BCI: “De helft van de bevraagden vindt die contractuele verplichtingen op zijn plaats gezien het ESG-beleid van beleggers, Europese regelgeving en simpelweg de eigen verantwoordelijkheid. De andere helft ziet dat als verantwoordelijkheid van de huurder en niet van de eigenaar van het gebouw. Die bedrijven wijzen er ook op dat toetsing en controle erg lastig is.”
Ruimte
Kees Verweij, partner bij BCI, constateert op basis van de onderzoeksresultaten dat de logistieke vastgoedsector in Nederland moeite heeft met strakke ruimtelijke ordeningssturing. “De logistieke vastgoedsector is zich bewust van de beperkte ruimte voor nieuwe bedrijfslocaties en dat niet meer alles overal kan”, zegt hij. “Bovendien hebben ze aangetoond op veel plekken succesvolle herontwikkeling van verouderde bedrijfslocaties te kunnen realiseren. Maar bijvoorbeeld concentratie van grote warehouses op alleen vijf nieuwe door de overheid daarvoor uitgeruste bedrijventerreinen ziet men niet zitten, omdat het niet leidt tot logistieke optimalisering voor huurders, het aantal vrachtautokilometers toeneemt en het op die aangewezen plekken moeilijk zal zijn om personeel te vinden.”