RFID op artikelniveau

In alle producten van de eigen Decathlon merken zoals. Quechua, Kipsta en Tribord, wordt tijdens de productie een extra label met een RFID-tag aangebracht. Op die manier is er een unieke code voor elk item in de winkel. In de grote locaties zoals Brussel en Antwerpen gaat het algauw over 200.000 verschillende items. Daarnaast verkoopt Decathlon een beperkt aantal producten van andere merken. Daarop brengt het in de winkel zelf een RFID-tag aan. “Dat betekent dat we op 95% van de producten een tag hebben”, vertelt Erik Aerts, operations coach bij Decathlon. “We streven naar 100%, maar we ondervinden nog een aantal problemen met het activeren en uitlezen van de tags wanneer ze zich op metalen voorwerpen of vloeistoffen bevinden. Ook ons logistieke proces is nog niet helemaal aan het nieuwe proces aangepast.”  

​RFID in de winkel

Die algemene invoering van RFID op productniveau is mede mogelijk gemaakt door de aanzienlijke prijsdaling van de tags. Toen Decathlon tien jaar geleden met het project startte, was de prijs nog een grote rem voor een gebruik op grote schaal. Omdat RFID intussen ook door andere ketens wordt gebruikt (o.a. Zara en JBC), stijgen de productievolumes en is de prijs met wel vijftig procent gedaald. Decathlon hanteert passieve tags die alleen reageren wanneer ze zelf radiogolven ontvangen.
 
Het project van Decathlon is in de eerste plaats gericht op de distributielogistiek. Wanneer producten gepickt zijn voor de winkel en klaar zijn voor verscheping worden de tags geactiveerd. Dat wil zeggen dat het itemnummer in een databank verbonden wordt met de winkel. Van dan af kan Decathlon die informatie in diverse processen gebruiken.
 
Met de introductie van tags over het hele productgamma heeft het bedrijf een zeer nauwkeurige kijk op de voorraad in de winkels. Decathlon hanteert in het distributiecentrum een automatisch systeem op de wikkelrobot die pallets van een folie voorziet. Omdat het systeem langs alle kanten van een pallet komt, kan het gemakkelijk en nauwkeurig alle tags uitlezen. E. Aerts: “Niet alle pallets worden echter gewikkeld. Op termijn willen we alle tags activeren in het magazijn, maar we moeten een goede manier vinden om zonder veel extra handelingen de tags uit te lezen. Ik denk dan aan een RFID-poort op een transportband waar alle goederen passeren. Als het zo ver is, is het ook makkelijk om werkelijk elke tag op een automatische manier uit te lezen. Nu neemt dat nog te veel tijd in beslag in een manueel proces. In de bestaande situatie geven wij er de voorkeur aan de producten snel beschikbaar te hebben in de winkel. En dan nemen we er het nadeel bij dat de RFID-tags van enkele producten niet zijn geactiveerd.”

​Snelle inventaris

E. Aerts: “Vroeger maakten we in elke winkel elk jaar één keer de inventaris op en dat duurde een hele maand. Nu gebeurt dat al minimaal vier keer per jaar en verloopt het veel sneller. Het gaat ook veel gemakkelijker nu we de aanwezige producten met een soort RFID-racket uitlezen. De winkelbediendes hoeven hun racketvormige scanner maar in de buurt van de rekken te houden om alle producten te registeren. Dat gebeurt via een app op hun smartphone die de informatie verzamelt en doorgeeft naar het centraal systeem. Zo gauw ze uitgelezen zijn, worden de tags onmiddellijk ook geactiveerd en hebben we meteen alle voordelen van de RFID-tags. We kunnen nu ook een heel gerichte inventaris maken voor een bepaald type product of afdeling. De winkelbediendes zijn gewoonlijk zelf verantwoordelijk voor een productgroep en kunnen zelf beslissen om een inventaris te maken. Op die manier weten ze meteen hoeveel ze moeten bijbestellen en houden ze het aanbod voor de klanten op peil. Omdat dat zo vlot gaat, gebeurt het ook veel vaker. Het geeft de bediendes bovendien een groter gevoel van verantwoordelijkheid: ze nemen zelf de beslissingen en bevorderen zo de verkoop in hun afdeling.”
 
Dankzij de RFID-technieken heeft Decathlon de nauwkeurigheid van de inventarisopname met vijftien procent kunnen verbeteren. Een cijfer dat nog kan oplopen bij een consequentere activering van de tags op alle producten. 

​Kassa en diefstal

Ook aan de kassa’s laat Decathlon een efficiëntieverbetering van vijftien procent noteren. “Daar moeten onze mensen niet meer zoeken naar de etiketten en worden de meeste producten vanzelf gedetecteerd dankzij hun RFID-tag. De kassamedewerkers gebruiken ook de klassieke barcodes indien nodig.  Daarnaast hanteren we een systeem van zelfscanning door de klanten zelf. Op dat proces heeft RFID geen invloed”, vertelt Erik Aerts.
 
Door RFID in te zetten voor diefstalpreventie kan Decathlon de andere beveiligingssystemen op een andere manier inzetten. Het is in een bepaald opzicht zelfs effectiever. Als een klant met een niet betaald artikel door de detectiepoortjes bij de uitgang loopt, geven die poortjes een signaal af. Het signaal komt er wanneer een itemnummer nog steeds actief is omdat het niet werd afgerekend en dus in de databank van de winkel blijft staan. De bewakers bij de uitgang krijgen op hun scherm te zien welk product is gedetecteerd en kunnen meteen reageren. “Dat de bewakers precies weten welk product niet is betaald, is nog steeds een verrassing voor de winkeldieven die soms spullen onder hun kledij hebben verstopt.”
 
Toch merkt Decathlon op het vlak van diefstalbeveiliging een geringe tot geen verbetering in de cijfers. E. Aerts: “Ik kan dat moeilijk verklaren, maar ik zie wel dat de diefstalcijfers in de distributiesector in het algemeen licht oplopen. Als we daarmee rekening houden, moeten we blij zijn met het behaalde resultaat.”

Kader I: ​Techniek

De invoering van RFID bij Decathlon is begeleid door Embisphere, een gespecialiseerd bedrijf uit de groep. Op die manier werd veel kennis binnen de groep opgebouwd en ontwikkeld. Embisphere beschikt over eigen laboratoria en testapparatuur om innovatieve technieken te kunnen evalueren. Het bedrijf ontwikkelt ook toestellen die in het logistieke proces kunnen worden gebruikt. Door de explosieve groei van de Decathlon groep is het bedrijf vooral actief voor de winkelketen zelf.

Kader II: ​Vakbondskoepels werken niet mee aan nachtarbeid

Met de opening van het nieuwe distributiecentrum in Willebroek heeft Decathlon zich meteen ook geëngageerd om er e-commerce-activiteiten te ontwikkelen voor Belgische en Nederlandseconsumenten.
Na een wetswijziging werd het mogelijk voor distributiebedrijven om op bedrijfsniveau onderhandelingen te starten met alle werknemersorganisaties om de voorwaarden te bespreken. Het gaat dan om het zogenaamde nachtwerk: bestellingen die laat binnen komen, moeten toch nog de dag zelf worden geprepareerd om de volgende dag bij de consument thuis te kunnen worden geleverd. Decathlon heeft daarover een akkoord met de vakbondsorganisaties in het eigen bedrijf, maar op een hoger niveau willen de vakbonden hier niet in mee gaan. Bijgevolg is er nog steeds geen akkoord.
Binnen Decathlon vindt men de situatie bijzonder vervelend.  “Het voelt alsof we aan onze handen gebonden zijn. We kunnen een akkoord hebben zoals de wetgeving het voorschrijft, maar toch kunnen wij niet van start gaan. Die situatie kan niet te lang blijven aanslepen. Onze klanten vragen ons om die dienstverlening en wij moeten die kunnen aanbieden. We willen dat vanuit Willebroek doen voor heel België en Nederland. Als dat niet lukt, moeten we aan alternatieve plannen beginnen werken en zelfs kijken over de grenzen heen.”