Sanitairgroothandel Van Marcke zet in op e-commerce

Van Marcke is een gespecialiseerde groothandel die de distributie verzorgt van badkamers, sanitair, verwarmingsinstallaties, wellnesssystemen, keukens en installatiemateriaal, naast duurzame oplossingen voor water en warmte. Het bedrijf is marktleider in België en Luxemburg. Daarnaast is Van Marcke commercieel actief in Frankrijk, Malta, Nederland, de Verenigde Staten en Zwitserland. De groep bezit ook een bank (Izola Bank) en enkele productiebedrijven.
 
In totaal stelt de Van Marcke Groep ongeveer 1.600 mensen tewerk, waarvan zo’n 1.200 in België. Van Marcke kan ook bogen op een uitgebreid verkoopnetwerk, met 19 toonzalen in België, Frankrijk en Luxemburg en 132 winkels wereldwijd voor professionele klanten. De groep realiseerde in 2018 een geconsolideerde omzet van 483 miljoen euro.

Moeizame transformatie

“Van Marcke is en blijft een sterk merk, met een zeer hoge kwaliteitsreputatie”, benadrukt Filip De Witte. “En als we die reputatie ook op het internet hoog weten te houden, kunnen we enkel gebaat zijn bij onze investeringen in e-commerce.” Zo nam Van Marcke vorig jaar ook al een participatie in het Nederlandse e-commercebedrijf SanitairWinkel.

Maar zoals elke organisatie die de stap naar e-commerce wil zetten, moest ook Van Marcke eerst doorheen een ingrijpend transformatieproces. “Van Marcke is van oorsprong een pure groothandelaar, een dozenschuiver dus”, om de woorden van CEO Caroline Van Marcke te gebruiken. “In de wereld van e-commerce word je dan snel overbodig. We hebben onszelf opnieuw moeten uitvinden, door nieuwe producten en diensten te lanceren, die meer toegevoegde waarde en winst genereren.”

Ook op logistiek vlak was een omslag vereist. “Daarbij was de belangrijkste uitdaging eerder van mentale of culturele aard”, verklaart Filip De Witte. “Na negentig jaar overwegend manueel te hebben gewerkt - en met succes, laat dat duidelijk zijn - zagen onze magazijnmedewerkers zich plots geconfronteerd met een verregaande, doorgedreven vorm van automatisering. Processen die perfect waren afgestemd op hun oude, vertrouwde manier van werken, besloten we ineens grondig te hertekenen. Zo’n sterke blootstelling aan automatisering roept uiteraard weerstand op. Het was dus zaak om zo snel mogelijk vertrouwen op te wekken in dat nieuwe magazijn met die nieuwe spelregels.”

Springplank naar expansie

Vandaag is die omslag evenwel gemaakt en is Van Marcke opnieuw klaar om te groeien. “We zijn erin geslaagd om al onze logistieke diensten, die in het verleden verspreid zaten over meer dan twintig verschillende magazijnen in Kortrijk en omgeving, te centraliseren en te stroomlijnen op één centrale site”, aldus Filip De Witte. “Dat nieuwe distributiecentrum was niet alleen belangrijk om onze logistiek op niveau te trekken, maar ook als springplank om de hele groep klaar te stomen voor expansie, in de eerste plaats in Frankrijk”, vult CEO Caroline Van Marcke aan.

In totaal investeerde Van Marcke zo’n 75 miljoen euro in een hypermoderne en hyperduurzame constructie van ongeveer 90.000 vierkante meter. Daarbij is de onderneming niet over één nacht ijs gegaan. Aan de eigenlijke bouw, die een klein jaar in beslag nam, ging een voorbereidend traject van vele jaren vooraf. “Zelf ben ik hier in april 2015 in dienst gekomen,” vertelt Filip De Witte, “met als specifieke opdracht om de bouw van het nieuwe EDC in goede banen te leiden. Tussen die beginmaand en de start van de bouw in oktober 2016 zijn de plannen toch wel meer dan zestig keer aangepast, denk ik.”

Op dat moment had het project ook al een eerste, conceptuele fase achter de rug. Daarin waren een aantal duidelijke partnerkeuzes gemaakt, met name voor de inrichting van het magazijn en meer specifiek voor het logistieke automatiseringsluik. Een van die geselecteerde partners was Intrion, een specialist in industriële automatisering die sinds vorig jaar in handen is van de Zwitserse industriereus ABB. In zijn rol van integrator had Intrion alvast een studie afgeleverd. “Daarop hebben we dan verder gewerkt. In overleg met Intrion, dat zelf de ontwikkeling van de logica of de processturing voor zijn rekening nam, hebben we dan de andere technologiepartners geselecteerd. Voor de hardware of de fysieke opbouw van de magazijnrekken hebben we uiteindelijk Stow onder de arm genomen. En voor de elektronica hebben we de Duitse partner Gebhardt aangetrokken.”

Werken met verschillende externe partners was een bewuste keuze voor Van Marcke. “Dat liet ons toe om onafhankelijk te beslissen, in alle vrijheid, en met een veel grotere flexibiliteit aan de slag te gaan. Die modulaire aanpak ligt ons beter dan een sleutel-op-de-deuroplossing. Ook voor de bouw van de logistieke hal zelf zijn we op die manier te werk gegaan. Voorwaarde is natuurlijk wel dat je te allen tijde de controle behoudt. Het projectmanagement geven wij nooit uit handen.”

Divers en complex productgamma

Maar nog belangrijker dan de selectie van de juiste partner is de keuze van de juiste technische oplossing. “Dat is primordiaal”, benadrukt Filip De Witte. “Eenmaal je die gevonden hebt, is het zaak om ook de juiste partner in huis te halen. En dan pas praat je over de juiste prijs. Doe je het in omgekeerde volgorde en is de prijs allesbepalend, dan zal je zeer zelden tevreden zijn over het bereikte resultaat. Wat niet wil zeggen dat je niet kostenbewust te werk moet gaan, voor alle duidelijkheid.”
 
Het was de taak van Intrion om die juiste technische oplossing te helpen vinden, zij het wel enkel voor de logistieke automatisering in het nieuwe magazijn. Voorlopig blijft dat luik beperkt tot zeventig procent van de picklijnen. “Die verwerken we nu volautomatisch. De resterende dertig procent verwerken we nog steeds manueel, zoals vroeger. Noodgedwongen”, bekent Filip De Witte, “want de complexiteit en diversiteit van onze artikelen laat helaas geen honderd procent automatisering toe. Naast kleine onderdelen, zoals vijzen en O-ringen, verkopen wij namelijk ook baden, douchedeuren, tot en met jacuzzi’s van twee bij twee meter - of meer! Bovendien zitten er ook wel wat breekbare artikelen tussen, zoals spiegels en glaswanden, die je met de nodige zorg moet behandelen. En die moeten wij evengoed allemaal opgeslagen, gepickt, verpakt en verzonden zien te krijgen.”
 
Filip De Witte verwijst in dat verband naar andere branches, zoals de diepvriessector. Daar zijn de formaten van dozen en andere verpakkingen veel meer gestandaardiseerd, net als de palletisatie. “Dat is een van de grootste uitdagingen – misschien wel dé uitdaging – binnen de logistieke werking van Van Marcke: om met die veelheid aan complexe en vaak delicate producten adequaat om te gaan. Zeker de laatste trends in het sanitair verhogen die complexiteit nog. Zo neemt het aantal kleuren en schakeringen opnieuw toe, net als in de jaren zeventig, wat het aantal productreferenties de hoogte injaagt. Bovendien volgen de modetrends elkaar steeds sneller op. Ooit was de levensduur van een badkamer twintig jaar. Vandaag wordt ook die ruimte steeds meer onderdeel van het ‘thuisgevoel’: naast functioneel moet ze vooral aangenaam en leuk zijn.” Gelukkig kon Filip De Witte bogen op een jarenlange ervaring in de automotive-industrie, waar dezelfde problematiek speelt. “Daar stelt de vraag zich evengoed: hoe verpak je een zijpaneel van een wagen op zo’n manier dat je dat artikel veilig, correct en efficiënt kunt opslaan en het toch flexibel pickbaar blijft?

Goods-to-man-installatie

Op aangeven van Intrion opteerde Van Marcke uiteindelijk voor een volautomatische goods-to-man-installatie (GTM). “Voorheen ging tot tachtig procent van de tijd van onze orderpickers op aan verplaatsingen tussen producten. In plaats van onze orderpickers van het ene product naar het andere te sturen, laten we die producten vandaag zoveel mogelijk naar een beperkt aantal vaste pickposten toekomen.” Het gaat dan ook om een heel aantal producten, benadrukt Filip De Witte: “We hebben hier 32.000 SKU’s permanent op voorraad liggen. Onder de toiletten alleen al vind je meer dan 150 verschillende modellen. Daarnaast hebben we nog toegang tot anderhalf miljoen andere artikelen. Die zijn niet permanent in voorraad, maar op specifieke vraag van de klant kunnen we ze wel bestellen en leveren.”
 
Een logistieke automatisering op zo’n schaal vraagt ook om een ingrijpende verandering van de logistieke flow. “Vroeger was alles georganiseerd per productgroep. Nu moesten we onze meer dan 30.000 SKU’s herverdelen op grootte. Maar omdat ons productgamma nu eenmaal te divers is, konden we ons niet beperken tot een klassiek bakkensysteem.” Samen met Intrion koos Van Marcke daarom voor een combinatie van zo’n volautomatisch bakkenmagazijn voor de kleine goederen en een semiautomatisch smallegangenmagazijn voor alles wat op pallets past.
 
Daarbij is ook het eigenlijke bakkenmagazijn allesbehalve een standaardoplossing geworden. “Oorspronkelijk zouden we maar met twee bakkenformaten werken: 300 x 400 mm voor de kleine artikelen en 600 x 400 mm voor de middelgrote artikelen. Maar sommige grotere artikelen, zoals douchestukken, verkopen we vaak samen met kranen en andere kleine onderdelen. Omdat het nu eenmaal veel logischer is om die samen te stockeren en omdat de infrastructuur van Gebhardt het ook toeliet, hebben we een derde bakkenformaat bedacht: 1.200 x 400 mm. Door die ingreep hebben we het opslagpotentieel en daarmee ook het rendement van ons bakkenmagazijn gevoelig opgedreven. Nu kunnen we er ook enkele honderden SKU’s in onderbrengen die we anders voor manuele picking in ons conventionele magazijn hadden moeten opslaan.”

Hoge pickprestaties en -kwaliteit

In oktober vorig jaar werd het nieuwe logistieke systeem operationeel. Tientallen Intrion-shuttles rijden sindsdien af en aan in het twaalf meter hoge bakkenmagazijn en duwen bakken op een transportband of plaatsen ze terug. Wat verderop halen orderpickers uit de automatisch aangevoerde bakken wat ze nodig hebben voor hun bestellingen. Op die manier verlaten vandaag gemiddeld 200.000 tot 240.000 producten het nieuwe distributiecentrum van Van Marcke. Maar het bedrijf is helemaal klaar om dat aantal nog flink op te drijven.

“Ons volautomatisch magazijn met de onderliggende logistieke processen staat nu helemaal op punt. De enige uitdaging die ons nog rest is capaciteitsbeheersing. Maar ook daarop zijn we prima voorbereid. Met 79.000 vierkante meter is de nuttige bruikbare oppervlakte van ons nieuwe magazijn namelijk een pak groter dan de 57.600 vierkante meter die onze logistieke activiteiten momenteel in beslag nemen. We hebben met andere woorden het potentieel om die activiteiten met bijna de helft uit te breiden. Tel daarbij de hoge pickingkwaliteit met pickprestaties van 99,9+ voor producten op stock, waarmee we stilaan de kwaliteitsnormen van de automobielsector benaderen, en u begrijpt dat hier een tevreden man zit”, besluit Filip De Witte.

Ecologisch huzarenstuk

Met de bouw van een revolutionair nieuw distributiecentrum wil Van Marcke zich klaarstomen voor e-commerce. Tegelijk wil het ook de talrijke uitdagingen aangaan die de klimaatverandering met zich meebrengt. 

Als het klimaatneutrale distributiecentrum van sanitairspecialist Van Marcke al iets moet bewijzen, dan is het wel dat groeiambities hand in hand kunnen gaan met zorg voor mens en milieu. “De nieuwe site stelt ons in staat om zowel onze dienstverlening als ons maatschappelijk engagement te perfectioneren”, vat CEO Caroline Van Marcke die dubbele ambitie samen. Van Marckes nieuwe EDC is dan ook een regelrechte showcase voor duurzame technieken. De hele site is volledig CO2-neutraal en wateronafhankelijk. De logistieke diensten zorgen bovendien voor minder verpakkingsafval en een beperking van de vrachtwagenkilometers. 

Enkele innovatieve technieken die Van Marcke hier toepast:
·         Geothermische verwarming: met 512 boringen onttrekt Van Marcke warmte en koude uit de ondergrond, goed voor een piekvermogen van 1 megawatt.
·         Adiabatische koeling: dit duurzaam koelproces op basis van (regen)water in plaats van schadelijk freongas houdt een deel van de kantoorgebouwen aangenaam op temperatuur.
·         Groene stroom: het dak, waarvan een deel ook als groendak is aangelegd, bevat voor 44.000 vierkante meter aan zonnepanelen, goed voor een capaciteit van 4 megawattpiek, bestemd voor de eigen energieconsumptie (automatische magazijnen, verlichting, warmtepompen, laden van rollend materieel).
·         Brandstofcellen: Van Marcke slaat groene stroom tijdelijk op met behulp van Solenco Powerbox-brandstofcellen (in projectfase).
·         On-site waterzuivering: Van Marcke filtert zwart water met behulp van IBA-installaties (individuele behandeling afvalwater) en zuivert ook het vervuilde water van zijn parkings van brandstof, om zo grijs water te genereren. Het gefilterde water slaat Van Marcke samen met het regenwater op in waterbekkens met een capaciteit van een half miljoen liter, goed voor 90 dagen functioneren zonder toevoer van water via het openbare net. Met behulp van innovatieve pompen regenereert het bedrijf dat gefilterde water ten slotte tot drinkwater.