Robotisering in de (haven)praktijk

Die gezamenlijke investering in AutoStore – volgens Katoen Natie-voorzitter Fernand Huts “een primeur voor de Antwerpse haven” – kadert in een gemeenschappelijk toekomstproject van beide bedrijven. Met het oog op dat project verlengden de partners hun tienjarige samenwerking onlangs nog eens met vijf jaar. “Onlangs vierden we hier op de Katoen Natie-site in Kallo ons tienjarige partnership”, vertelt Joost de Beijer bij de officiële voorstelling van de AutoStore-installatie op de site. “Als je naar het distributielandschap kijkt, is dit in feite een onlogische locatie, want het grootste deel van het hier verwerkte volume gaat terug naar Nederland.”

In Nederland liggen ook de historische wortels van de franchisegroep boven de doe-het-zelfketens Gamma en Karwei. Die laatste is tot dusver enkel in Nederland actief. Eind jaren zeventig waagde de Nederlandse franchisegever zich met succes ook op de Belgische markt. Intussen zijn de drie bouwmarktformules – Gamma Nederland, Gamma België en Karwei – samen goed voor 384 winkels in België en Nederland en een omzet van anderhalf miljard euro (in 2022).

Omnichannel retail

Elk van die formules heeft vandaag ook een eigen webshop. De Nederlandse Gamma-webshop ging al in 2013 van start, de webwinkels van Karwei en Gamma België volgden een jaar later. Intergamma zet sindsdien stevig in op omnichannel marketing en verkoop, waarbij de verschillende kanalen die de klant gebruikt naadloos op elkaar aansluiten. “We willen evolueren naar een one-stop-shop,” verduidelijkt de retailer, “waarbij de consument bij Gamma én Karwei terecht kan om zijn volledige klus in één keer aan te pakken en zijn benodigdheden te laten bezorgen of af te halen waar hij of zij dat wil.”

Ruim tien jaar geleden was Intergamma volgens Joost de Beijer een van de eerste partijen in de doe-het-zelfbranche die overtuigd was van de mogelijkheden en de noodzaak om zich tot een omnichannel retailer te ontwikkelen. “Niemand wist op dat moment wat het nieuwe online landschap van beide partijen zou verwachten. Dat gaf veel onzekerheid en vroeg een grote flexibiliteit, van ons maar evengoed van Katoen Natie.”

“Als we het logistieke proces in deze hallen vergelijken met tien jaar geleden, is bijna niets meer hetzelfde”, aldus de CEO van Intergamma. “Diverse keren zijn de operaties veranderd, verbouwd en zijn kleine onderdelen gemechaniseerd. In coronatijd verdubbelde Katoen Natie de capaciteit binnen enkele weken. Dat gaf ons ook de kans voor verregaande mechanisatie.”

Doorgedreven automatisering

Met de aankoop en installatie van een sterk geautomatiseerd opslag- en orderverzamelsysteem als AutoStore zetten Intergamma en Katoen Natie een volgende stap in die evolutie. De kubusvormige installatie van ongeveer 900 kubieke meter, goed voor de opslag van meer dan 21.000 items verspreid over 50.584 stocklocaties, telt 20 autonome robots. Doordat die ook ’s nachts probleemloos doorwerken, kunnen de e-commerceproducten van Intergamma nog sneller en efficiënter de particuliere consument bereiken.

Bij de keuze voor AutoStore is Intergamma niet over één nacht ijs gegaan. “We hebben ook de alternatieven bekeken en een goede benchmarking uitgevoerd”, vertelt Joost de Beijer. “Daarnaast hebben we verschillende bedrijfsbezoeken afgelegd. Uiteindelijk zijn we tot de conclusie gekomen dat AutoStore de best passende applicatie voor onze behoeften is.”

Ook voor de implementatie van het nieuwe systeem heeft Intergamma geen enkel risico genomen. De retailer besliste voor dat aspect van het project in zee te gaan met Element Logic. Die van origine Noorse aanbieder van magazijnautomatisering staat bekend als de allereerste partner van AutoStore en mocht zich op het vlak van installaties in 2020 nog de grootste AutoStore-partner ter wereld noemen. Als integrator zorgde Element Logic ook voor de nodige software bij het systeem, waaronder het algoritme dat het robotverkeer voortdurend monitort en de robots aanstuurt.

Goods-to-man-systeem

Hoewel Katoen Natie zijn AutoStore-installatie midden oktober 2023 pas officieel aan de buitenwereld voorstelde, verwerkte de logistieke groep al sinds eind september een groot deel van de e-commerceleveringen van Intergamma-klanten met dat nieuwe goods-to-man-systeem. Ruggengraat van de installatie is een aluminium railsysteem dat op maat is gemaakt. In die ‘grid’ of kooi worden bakken met voorraad tot 16 bakken hoog naast en op elkaar gestapeld. Als de volledige voorziene voorraad van Intergamma eenmaal in AutoStore zit, zal dat neerkomen op een totaal van 31.000 bakken, waarvan er 6.528 in vier compartimenten zijn onderverdeeld.

Boven op dat railsysteem rijden autonome robots die continu samenwerken om de voorraad voor orders uit de grid te halen. Dat doen ze door bakken uit de grid te hijsen en te herschikken tot ze de correcte bak hebben. Die presenteren ze vervolgens aan een van de drie pickingstations. De picker neemt de goederen uit de bak en werkt het order af, waarna de bak terug in de grid gaat. Het algoritme garandeert dat de robots de voorraad voor orders steeds op de meest efficiënte manier ophalen. Diezelfde robots, die ook ’s nachts blijven doorwerken, zorgen er bovendien voor dat de meest populaire, ‘fast moving’ producten van Intergamma altijd in de bovenste ‘lades’ van de grid liggen en dus het snelst worden opgepikt.

Het AutoStore-systeem ontvangt alle e-commerce-orders voor Intergamma rechtstreeks via het EDI-systeem (electronic data interchange) van Katoen Natie. Op zijn beurt is het AutoStore-systeem ook aangesloten op de bestaande packing-automatisering van Katoen Natie. Daardoor wordt elke doos na de picking ook volledig automatisch gesloten en niet aangeraakt tot aan de lading. Al die automatisering heeft volgens Katoen Natie geen enkele impact op bestaande jobs, want de pickers kunnen nu meer doen met hetzelfde team. Bovendien treden er minder pickfouten op, is er continu voorraadbeheer, een optimale beschikbaarheid en bestaat er ook niet langer een ‘single point of failure’.

Assortiment verbreden

“Continue ontwikkelingen in onze online kanalen hebben voor volumestijgingen gezorgd. Door corona zijn die volumes zelfs exponentieel gestegen”, merkt Joost de Beijer op. “Als je kijkt naar het aandeel van de online verkoop in het totaal van onze omzet, dan zitten we nu op ongeveer vijftien procent voor België en Nederland. Specifiek voor Gamma België schommelt dat rond tien procent. Dat is echt veel voor een doe-het-zelfbedrijf. Wat ik hoor, is dat het gemiddelde online aandeel voor doe-het-zelf tussen vijf en acht procent ligt.”

“De investering in AutoStore sluit volledig aan bij onze strategie waarin e-commerce ook in de toekomst erg belangrijk blijft”, benadrukt de Intergamma-CEO. Als belangrijkste drijfveren voor die investering haalt hij het verhogen van de efficiëntie aan, maar ook het verruimen van het productgamma voor de klant. “Op dit moment bieden wij nog niet ons volledige winkelassortiment online aan. Met dit systeem kunnen we de Belgische en Nederlandse consument een breder online aanbod bieden. Zo kunnen wij ook leveranciers vragen om een assortiment dat niet in onze winkels ligt, wel online aan te bieden. Als uiteindelijk blijkt dat die artikelen goed lopen, zouden we ze ook in de winkel kunnen aanbieden.”

Intussen is Intergamma alvast onder de indruk van de hoeveelheid artikelen die het systeem kan afhandelen. “De DIY-markt kenmerkt zich door een heel grote diversiteit van het assortiment”, klinkt het. “Als je dan kijkt wat hier allemaal doorheen kan, de hoge percentages van het totale assortiment die we nu via AutoStore kunnen aanbieden, dat heeft ons zelf ook wel wat verrast.”

Supply chain verduurzamen

Naast die extra capaciteit verwacht Intergamma dat de investering ook tot meer flexibiliteit, lagere kosten en een betere betrouwbaarheid zal leiden. Online kunnen klanten tot 21 uur bestellen. Katoen Natie geeft al die pakketjes voor 23 uur af aan de transporteur, die ze de volgende dag al bij de klant aan de deur aflevert. “Vandaag voor 21 uur besteld, is morgen in huis. Die belofte waarmaken, wordt nu een stuk makkelijker.”

De investering in AutoStore moet ten slotte ook de supply chain van Intergamma verder helpen verduurzamen. Orders die vroeger in twee dozen opgesplitst naar de klant gingen, kunnen nu bijvoorbeeld in een enkele doos de deur uit. “Als het order het toelaat, gaat het nu bijna altijd in één doos”, zegt Geraldine Maton, projectleider en key account manager bij Katoen Natie. “Daardoor gaan we op grote schaal veel minder karton gebruiken.” Katoen Natie maakt bovendien gebruik van een machine die de dozen voor elke bestelling afmeet en tot op het kleinst mogelijke volume inknipt.

Naast die afname van het volume aan verpakking, zorgt ook het geoptimaliseerde inladen van de dozen bij het transport voor meer duurzaamheid. “Met de dozen van Intergamma kunnen we de bestelwagens tot honderd procent vullen. Zo zorgen we ervoor dat we geen lucht vervoeren.” Bij het verlijmen van de verpakkingen werkt Katoen Natie trouwens met ecolijm, wat de dozen makkelijker recycleerbaar maakt.