De grandeur van een flexibele supply chain

Dit voorjaar stapte het Portugese Continente in zijn belangrijkste distributiecentrum over naar een nieuw warehousemanagementsysteem. Een paar dagen na de ingebruikname verwerkte deze foodretailer, onderdeel van de Sonae Group, meer dan twee keer zoveel goederen als tijdens de hoogste piek in alle jaren daarvoor.
 
Henri Seroux heeft meer van dit soort verhalen over klanten. “Iedere retailer denkt nu na over een permanente oplossing om altijd in staat te zijn om zich aan veranderende volumes aan te passen”, vertelt de senior vicepresident EMEA van Manhattan Associates vanuit zijn home office ergens op het Franse platteland. “Retailers hebben de afgelopen jaren uitgebreide planningsprocessen opgezet. Ze brengen nauwgezet de vraag in kaart en maken een minutieuze planning van het aanbod. Het resultaat is een supply chain die kan leveren met de precisie en voorspelbaarheid van een klok. Maar dat superplan was voorjaar 2020 van het ene op het andere moment niets meer waard. De vraag explodeerde volledig en correspondeerde totaal niet meer met het eveneens verstoorde aanbod en stroom van goederen. De totale disruptie in vraag en aanbod dwong retailers om hun superplan los te laten en volledig te focussen op uitvoering. Dat betekent zo goed mogelijk dealen met de vraag en het aanbod die zich voordeed en de capaciteit vergroten door extra orderpickers en extra trucks in te zetten.”

Gebruik van winkelvoorraden

Behalve in foodretail groeide ook de omzet in e-commerce. “In een paar maanden zijn de volumes gegroeid met percentages waar we anders twee of drie, in sommige sectoren zelfs vier of vijf jaar voor nodig zouden hebben gehad”, stelt Seroux, Hij herinnert zich gesprekken met leiders van retailers die hoopten dat de online verkoop in een paar jaar tijd zou groeien tot 10 of 15 procent van de omzet. “Het klonk alsof ze dat een gigantische prestatie zouden vinden. Een aantal van die retailers haalt nu de helft van de omzet - ook nadat hun fysieke winkels weer open gingen - uit het online kanaal.”
Een aantal retailers heeft Manhattan Associates gevraagd om hulp bij de executie. “Dat is het vlak waarop wij actief zijn. Wij helpen bedrijven om de uitvoering te optimaliseren en om flexibel om te gaan met de variatie en afwijking in demand en supply.”
 
Manhattan Associates heeft noodoproepen ontvangen van bedrijven. Die waren op zoek naar manieren om de orderverwerkingscapaciteit te vergroten, bijvoorbeeld door winkelvoorraden te gebruiken voor de uitlevering van online orders of winkels te veranderen in pick-up points voor klanten die online een order hadden geplaatst. Vooral op de momenten dat winkels noodgedwongen hun deuren moesten sluiten, zagen retailers daardoor mogelijkheden om de omzetval te beperken. “Sommige klanten hebben hun winkels alleen geopend voor personeelsleden, zodat zij online orders konden verwerken en andere nieuwe diensten voor klanten konden opzetten.”

Van bijzaak naar hoofdzaak

Dit is geen tijdelijk, maar een blijvend effect, benadrukt Seroux. Veel retailers en brands blijven ‘Black Friday’ of Cyber Monday’-achtige volumes verwerken, soms vijftig procent of meer, dag na dag, ook na heropening van de winkels. “De crisis heeft de gedragsverandering van consumenten versneld. Consumenten die voorheen weinig ervaring hadden met e-commerce, hebben nu het gemak en de efficiëntie ervan ondervonden. Wat we hebben gezien is een verandering in een paar maanden wat normaal gesproken een paar jaar in beslag zou nemen. En deze verandering is mijn inziens permanent, deze was al ingezet en heeft nu een enorme boost gekregen
COVID-19 heeft aangetoond dat de supply chain van cruciaal belang is. De onverwacht snelle groei in e-commerce zet druk op de supply chain, die tot taak heeft om de hoge volumes conform verwachtingen van klanten te kunnen uitleveren. “Bedrijven zullen daarvoor nieuwe faciliteiten moeten bouwen en bestaande faciliteiten automatiseren en robotiseren om aan de gestegen vraag te voldoen. En soms zullen ze van softwaresystemen moeten wisselen nu e-commerce van bijzaak opeens hoofdzaak is geworden.”
Daarnaast is duidelijker dan ooit dat de winkel een cruciale schakel in de supply chain is geworden, evenals andere diensten. Dit alles om de klant beter, sneller en efficiënter te bedienen. Denk aan concepten als curbside pick-up en BOPIS (online bestellen, ophalen in de winkel).

De cloud omarmen

De crisis heeft Seroux gesterkt in de overtuiging dat de volledige focus van Manhattan op cloud-oplossingen de juiste is geweest. Eerder lanceerde het softwarehuis al een volledig op de cloud gebaseerde omnichanneloplossing, Manhattan Active® Omni. Dit jaar werd daar een volledig nieuw ontwikkeld warehousemanagementsysteem aan toegevoegd, Manhattan Active® Warehouse Management. Seroux adviseert bedrijven om te vertrouwen op de cloud en daarin te investeren. “De laatste generatie cloudoplossingen levert precies wat bedrijven nodig hebben in crisis zoals deze: onbeperkte elasticiteit. Bedrijven hoeven geen extra hardware te kopen als volumes verdubbelen, die is al aanwezig. Wie wil profiteren van innovatie, hoeft niet eerst een upgrade van het systeem te implementeren. Nieuwe functionaliteit is per direct beschikbaar.”
Seroux komt opnieuw met een verhaal van een klant. “Wat gebeurt er als een distributiecentrum niet kan leveren omdat er geen goederen beschikbaar zijn? Of omdat het DC vanwege hygiënische redenen genoodzaakt was de deuren te sluiten? Precies dat gebeurde bij de Amerikaanse sieraden-en accessoiresretailer Kendra Scott. Omdat ze hun commerciële processen al op het Manhattan Active Omni-platform draaiden, waren ze in staat om in slechts negen dagen hun voorraad van gesloten winkels te ontsluiten en online orders vanuit die winkels af te handelen.”  
Manhattan heeft op het laatst moment zijn R&D-roadmap voor Manhattan Active Omni bijgesteld. De functionaliteit waaraan retailers tijdens de crisis behoefte hadden - zoals curbside pick-up - is versneld beschikbaar gesteld met de laatste versie die halverwege de lockdown is geïntroduceerd. “Klanten die de cloudversie gebruiken, hoeven deze functionaliteit alleen maar aan te zetten om direct te profiteren. Technologie, vooral afkomstig uit de cloud, kan dus helpen om de flexibiliteit en wendbaarheid in executie te vergroten.”

Verschuivende verhoudingen

Niet iedereen is in staat om te profiteren van de kansen die de crisis biedt. Seroux beseft dat COVID-19 slachtoffers maakt onder retailers. De impact van de crisis hangt onder meer af van de levenscyclus van producten. “Vooral in fashion is drie maanden een lange tijd. Veel fashionretailers hebben vrijwel een heel seizoen gemist en kampen met overtollige voorraden.”
Seroux denkt aan de retailers die al langer worstelden met de uitdagingen van veranderend klantengedrag, onhoudbare koststructuren en de digitale transformatie. “Deze disruptie brengt retailers met een te groot netwerk van winkels direct in problemen. Zij moeten opeens drastische maatregelen nemen om te overleven.”
Ook in sectoren die profiteerden van de disruptie, zoals foodretail, zullen de verhoudingen verschuiven. Seroux kent verhalen van foodretailers die zich zorgen maken omdat ze de afgelopen maanden slechts een klein deel van de groeiende online omzet in foodretail naar zich toe hebben weten te trekken. “Ze hebben in het online kanaal marktaandeel verloren aan pure players, simpelweg omdat ze niet snel genoeg op de veranderde situatie konden inspelen. Dat leidt tot zorgen, omdat dat het online kanaal een blijvertje is. En niemand kan voorspellen wat de komende maanden gaat gebeuren. We zagen deze crisis niet aankomen en ook het eind ervan is nog niet in zicht.”
Tegelijkertijd blijven andere trends zoals de groeiende aandacht voor duurzaamheid onverminderd actueel. Consumenten vragen steeds meer naar producten, vooral in food, die met meer respect voor de aarde en de maatschappij zijn geproduceerd. “Dat hoeft niet per se te betekenen dat deze producten lokaal worden geproduceerd, maar wel dat we kritisch kijken naar vervuiling, verpakkingen en emissies. Als bedrijven een korte supply chain hebben omdat ze alles in een vliegtuig stoppen, dan verschaft hen dat veel flexibiliteit en het vermogen om snel collecties te wisselen. Maar deze producten komen dan wel met hoge maatschappelijke kosten.”

De laatste 5 procent

Nu de eerste stofwolken zijn neergedaald, beginnen bedrijven zich andere vragen te stellen. Hoe moeten ze hun supply chains inrichten om aan veerkracht te winnen en beter bestand te zijn tegen toekomstige disrupties? In de pers zijn veel verhalen verschenen met de oproep om productie terug te halen naar Europa. Seroux gelooft daar niet zo in. “De globalisering heeft onze consumenten in Europa en elders veel koopkracht opgeleverd. De kosten voor aanschaf van een trui, bank of tv-toestel zijn naar verhouding stukken lager dan pakweg dertig jaar geleden. Het is een illusie om te denken dat we de productie op grote schaal kunnen terughalen om hier tegen veel hogere kosten te gaan produceren, alleen om de risico’s te minimaliseren en de aanvoer te waarborgen. Maar dat betekent niet dat we geen maatregelen hoeven te nemen om bijvoorbeeld de afhankelijkheid van één land te verminderen. We zullen onze supply chains moeten diversificeren. Dat zal zorgen voor meer veerkracht. Maar dan praten we over geleidelijke veranderingen”, verklaart Seroux.
 
Elke retailer of brand zal zijn eigen afwegingen moeten maken. “Ze moeten zichzelf afvragen hoe ze hun dilemma’s moeten oplossen: korte en snelle supply chains bieden de voordelen van snellere cycli om aan de vraag tegemoet te komen maar zijn duurder of vereisen minder duurzame manieren van transport. Alles moet flexibeler inclusief het aanwenden van voorraden. We moeten transport, warehousing en systemen samenbrengen om veerkrachtiger en flexibeler te zijn.”

Is technologie zoals cloudsoftware noodzakelijk om dit soort disrupties te doorstaan? “Er zijn retailers, vooral in food, die zonder deze technologie erin zijn geslaagd om hun supply chains draaiende en hun schappen vol te houden. Dat zijn retailers die 95 procent van de dingen goed hebben gedaan, maar die laatste 5 procent kan juist het verschil maken tussen succes en falen. Om alle kansen te benutten en het gat te dichten, kunnen cloud-native applicaties of een microservicesarchtectuur uitkomst bieden.”