De rijzende ster van TMS

Een Transportation Management System vormt het hart van het transportbeheer. Dat transportbeheer heeft een hele andere betekenis voor een vervoerder dan voor een verlader. De markt voor TMS-oplossingen is dan ook verdeeld in tools die primair voor vervoerders al dan niet verladers zijn ontwikkeld. “Vervoerders en verladers hebben verschillende functionele behoeften. Een verlader kijkt naar TMS-oplossingen met het oog op het beter kunnen plannen van transport, maar vooral om het transport ook beter financieel te op te volgen. Daarnaast is communicatie met vervoerders van belang, alsook de optimalisatie van de transportplanning. De vervoerder heeft naast planning vooral behoefte aan administratieve ondersteuning rond transportopdrachten, inclusief wagenpark- en personeelsbeheer, boekhouding, historiek en opvolging, communicatie met derden,…Voor de transporteurs is een TMS wat een ERP is voor een producent”, legt Jan De Kimpe uit.
 
De TMS-markt is gegroeid vanuit de transportsector. De traditionele TMS-pakketten richten zich dan ook vooral naar de transporteurs, maar stilaan komen er meer TMS-tools op de markt die zich richten naar de verladers. Het is dat segment waar we in dit artikel even bij stilstaan.

Momentum voor TMS

TMS-oplossingen zagen in de jaren 80 het levenslicht om de inkoop van de transportdiensten te vergemakkelijken, de kortetermijnplanning en de optimalisatie van transportactiviteiten te ondersteunen en transportplannen uit te voeren. Op zich zijn de doelstellingen van TMS-oplossingen niet veel veranderd, maar de systemen zelf zijn erg geëvolueerd om aan de wijzigende klantennoden te voldoen. TMS-oplossingen zijn beschikbaar als standalone systeem, geïntegreerd met het ERP-pakket of sinds kort ook in de cloud. Dat laatste draagt bij tot de stijgende interesse meent Jan De Kimpe: “De mogelijkheid om het transportbeheer als een dienst te leveren, verlaagt de instapdrempel voor verladers. Het grote probleem bij TMS-oplossingen is de businesscase. Grote systemen kosten gemakkelijk een miljoen euro. De implementatie van een TMS levert doorgaans een besparing tussen 3% à 12% van de transportkosten op. Je moet dus als verlader al zo’n 8 tot 10 miljoen euro transportkosten hebben op jaarbasis om de investering eruit te kunnen halen. Vandaag zie je steeds meer kleinere spelers opduiken met cloudoplossingen op basis van een SaaS-model die maar een vierde tot een tiende van de investering vergen. Zij bieden doorgaans beperktere functionaliteit, maar ze openen de TMS-markt voor verladers die er tot voor kort geen toegang tot hadden.”
 
Daarnaast liggen enkele andere factoren aan de oorzaak van de toenemende interesse voor TMS, zoals de stijgende transportkosten.
Jan De Kimpe: “De transportkosten maken nu gemiddeld 6% uit van de omzet van een bedrijf. De brandstofprijzen zijn momenteel wel lager, maar in een sterk fluctuerende markt is hier op de langere termijn geen zekerheid over. Bovendien zou de wegentaks volgens verschillende bronnen de transportkosten tot 8% laten stijgen. Daarnaast stelt zich het probleem van de beschikbare capaciteit en tekort aan chauffeurs.”
 
Ook de opkomst van e-commerce heeft een impact op de TMS-markt. “De klantenservice moet doorgetrokken worden tot aan de voordeur. Als je met een vaste transporteur werkt, kan je op geregelde tijdstippen rapporten krijgen en dat integreren in Excel-sheets. Bij TMS is de opvolging standaard geïntegreerd. Dat is een groot voordeel, zeker voor het snel kunnen inspelen op transportschade of klantenklachten. Bovendien zorgt e-commerce voor een groter volume transportopdrachten, wat in de kaarten speelt van de TMS-aanbieders: hoe kleiner de waarde van de transportorders, hoe groter het aandeel van de transportkosten in het omzetcijfer”, aldus Jan De Kimpe.
 
Verder zorgt de algehele kostendruk ervoor dat steeds meer bedrijven lean supply chains hebben. Deze vereisen een betrouwbaar transport. “Aan de andere kant moeten de supply chains vandaag erg flexibel zijn. Door de transportplanning te automatiseren, bespaar je op administratieve taken en kan je aan snelheid winnen."

Marktoverzicht

In het laatste Magic Quadrant van Gartner voor Transportation Management Systems komen Oracle OTM en JDA Software als marktleiders naar voren. Ook bij de uitdagers in de markt zijn opvallend veel Amerikaanse bedrijven, zoals Manhattan Associates, Logility en C.H. Robinson.
J. De Kimpe: “Het grote nadeel van die Amerikaanse grote TMS-pakketten is dat ze doorgaans insteken vanuit het treintransport, terwijl er in Europa een dominantie is van het wegtransport. Die pakketten zijn ook heel goed in het globale transportverhaal, met ondersteuning van grote containerroutes en luchtvrachttransport, maar doorgaans is er weinig integratie met lokale Europese vervoerders. Softwareleveranciers mogen dan nog erg luid roepen dat interfacing perfect mogelijk is, het blijft een hekel punt. Als je als verlader zelf elke transporteur moet opzetten in je systeem dan betaal je je blauw aan ontwikkelingskosten. De Amerikaanse leveranciers hebben de markt van de Europese vervoerders nog niet. Dat is natuurlijk ook een beetje een kip-en-ei-verhaal.”
 
Om een beter inzicht te krijgen in de TMS-markt voor verladers overloopt Jan De Kimpe de belangrijkste marktspelers, te beginnen met C.H. Robinson. “Dit is eigenlijk een Amerikaanse 3PL die zijn eigen systeem vermarkt. Daardoor is het functioneel heel goed uitgebouwd, want ze moeten er zelf mee kunnen werken. Voor Europese verladers is het vooral een solide systeem voor het ondersteunen van het globaal transportmanagement. Ze hebben niet zoveel Europese klanten en bieden het hier vooral aan als een soort service offering.”
 
JDA Software heeft verschillende TMS-oplossingen, maar schuift vooral i2 naar voren. “i2 is eigenlijk een planningssysteem dat ze via een overname hebben verworven. Het is een geschikte oplossing voor complexe operaties. Zo is de tool sterk in multi-leg transport, ofte het transporteren van goederen naar een regio om ze van daaruit opnieuw verder te transporteren naar hun eindbestemming. Op het vlak van functionaliteit voor complexe transportoperaties zijn ze echt een trendsetter en voorloper in de markt. Als verlader heb je wel veel volume nodig om een businesscase te hebben voor i2. Ik zie het dan ook vooral als een oplossing voor bedrijven waar transport deel uitmaakt van de kernactiviteit”, zegt Jan De Kimpe. “JDA is zijn platform aan het veranderen, net zoals het Noord-Amerikaanse Manhattan Associates. Dat maakt dat hier rekening moet gehouden worden met een migratieverhaal. Manhattan Associates heeft overigens een goede in- en outboundafstemming en is sterk in de last mile. Dat maakt het pakket geliefd bij retailers.”
 
“Persoonlijk ben ik erg gecharmeerd door Oracle OTM, omwille van zijn sterk uitgewerkte functionaliteit. Oracle OTM is gegroeid vanuit het vroegere G-log, dat op functioneel vlak altijd al leidend is geweest. Daarnaast is het systeem heel matuur, kan het een hoge complexiteit aan en is het zowel geschikt voor verladers als 3PL’s. Keerzijde van de medaille zijn de dure licenties. Doordat Oracle werkt met een systeem van partnerships vergt bepaalde functionaliteit soms aparte licenties. Ook is er nog niet veel duidelijkheid qua ondersteuning van Europese vervoerders”, vertelt Jan De Kimpe.
 
“SAP daarentegen ondersteunt als Europese softwareleverancier de Europese transportroutes en voorziet integraties met Europese vervoerders. SAP is ook goed in het multi-legverhaal en heeft optimalisatie-engines die vrij performant zijn en moduleerbaar. Anderzijds zie je de typische SAP-stempel: het vergt wat moeite om het systeem op te zetten en SAP TM is bovendien het meest geschikt om met SAP ERP te koppelen.”
 
Bij Microsoft TRAX ziet De Kimpe een gelijkaardig verhaal. “Het is vooral geschikt voor Axapta ERP-gebruikers en is net als SAP goed in het combineren van zendingen, transporttoewijzingen op basis van lanes en regels, prijszetting en opvolging. Het klassieke functionele verhaal is terdege uitgebouwd. Daarnaast kan Microsoft TRAX vrij goed overweg met sommige speciale vereisten, zoals gevarengoed.”
 
De kleinere Europese aanbieders van TMS-oplossingen voor verladers spot Jan De Kimpe vooral in Nederland, met onder meer MP Objects en ShipitSmarter. “Dat zijn vrij complete systemen die aantrekkelijk geprijsd zijn. De grote plus van deze pakketten is dat de Europese vervoerders standaard geïnstalleerd zijn in het systeem, zodat je zelf die interface niet meer hoeft op te zetten. Ze zijn ook sterk in deur-tot-deur wegtransport, multi-leg transport met volumeoptimalisatie en kwaliteitsopvolging. Het nadeel van samenwerking met deze partijen is de kleinschaligheid ervan. Er is minder garantie op stabiliteit, zowel financieel als naar ontwikkeling toe."

Trends gespot

Doordat de interesse in TMS toeneemt bij de verladers is het een markt in volle beweging. Zo merkt Jan De Kimpe op dat de pakketten die voorheen specifiek geënt waren op vervoerders of verladers steeds meer naar elkaar toegroeien. “De grens wordt flou. Denk maar aan C.H. Robinson en Oracle OTM. Die pakketten zijn voor beide doelgroepen geschikt. Ook zie je dat er een verzadiging is in de markt van TMS-oplossingen voor vervoerders. Op onze markt heb je tal van spelers, zoals NaviTrans, Intris, Transics, Van Boxtel, Transwide, Transporeon, Kewill Transport, Centric Plan & Go, Logiqstar,…Maar hoeveel transporteurs zijn er die in direct contact staan met klanten? Niet ontzettend veel. Je ziet dan ook dat deze spelers steeds meer hun pijlen beginnen te richten naar de verladers en hun pakket daar ook deels of volledig voor herschrijven.”
 
“Verder zie je dat de kleinere spelers in de markt steeds uitgebreidere functionaliteit bieden, bijvoorbeeld door partnerships op te zetten. Ook bij de grotere partijen zie je die trend om te kunnen inspelen op one-stop-shopping. Je ziet daar steeds meer standaardintegraties waarbij de klant een bedrag ophoest voor de investering die de koppeling vergt, maar niet meer telkens voor de interface hoeft te betalen. Dat is zonder meer een positieve evolutie voor de verladers, hoewel bepaalde applicaties toch niet meteen in zo’n standaardplatform zullen passen. Neem nu de douane-oplossingen. Doorgaans is daarmee geen standaardinterface voorzien omdat elk land andere regels en verplichtingen heeft op douanevlak. Daar zullen toch nog steeds een stukje integratiekosten blijven”, zegt Jan De Kimpe.
 
Mogen we ons dan de volgende jaren aan meer overnames in de TMS-markt verwachten? “Dat is moeilijk te voorspellen. Sowieso zullen er steeds nieuwe partijen blijven opstaan, waardoor de TMS-markt naar mijn mening erg versnipperd zal blijven. Dat maakt het er natuurlijk niet gemakkelijker op voor verladers om een keuze te maken. Maar dat veralders steeds meer voor een geautomatiseerd transportbeheer zullen kiezen, staat voor mij wel als een paal boven water. De kostendruk voor transport wordt te groot."