Tien trends in technologie

Meer dan 25.000 CIO’s en senior IT-leiders kwamen samen tijdens het Gartner Symposium/ITxpo in Orlando. Ze kregen er tools en strategieën aangereikt die hen moeten helpen nieuwe of matuur wordende technologieën in te zetten voor hun bedrijfsdoeleinden. Gartner stelde er tien technologietrends voor: autonome systemen, augmented analytics, AI-gedreven ontwikkeling, digital twins, empowered edge, immersieve ervaring, blockchain, smart spaces, digitale ethiek en privacy, en tot slot quantum computing. In wat volgt, gaan we dieper op elk van die trends in.
 
“De laatste twee jaar is het intelligente digitale netwerk een steeds terugkerend gespreksonderwerp geweest”, vertelt vice president en Gartner fellow David Cearley. “En het zal ook in 2019 de gesprekken blijven domineren. Artificiële intelligentie (AI) wordt bijvoorbeeld samen met Internet of Things (IoT), edge computing en digital twins ingezet om sterk geïntegreerde ‘smart spaces’ te creëren. Die samensmelting van trends levert nieuwe opportuniteiten op en leidt tot nieuwe disruptie. Dat vormt de rode draad in de Gartner top 10 van strategische technologietrends voor 2019.”

1. Autonome systemen

Heel wat taken die vroeger door medewerkers werden verricht, kunnen nu dankzij AI door robots, drones en autonome voertuigen worden overgenomen. Die automatisering gaat verder dan geautomatiseerde programmeermodellen die weinig flexibel zijn. Alle drie maken ze gebruik van artificiële intelligentie om op een meer natuurlijke manier met de omgeving en met mensen samen te werken.
 
David Cearley: “We verwachten een verschuiving van stand-alone intelligente systemen naar een kluwen van collaboratieve intelligente systemen, waarbij verschillende apparaten – al dan niet met tussenkomst van mensen – samenwerken. Denken we bijvoorbeeld aan een drone die boven een akker vliegt om te onderzoeken of de gewassen rijp zijn voor de oogst. Wanneer dat het geval is, kan de drone een signaal uitsturen dat vervolgens een autonome oogstrobot aan het werk zet. Ook voor de levering van pakketten kunnen autonome voertuigen worden ingezet. Ze brengen een pakket dan naar een bepaald gebied, waarna robots of drones het voertuig verlaten om het pakket bij de juiste deur af te leveren.”

2. Augmented analytics

Augmented analytics focust op een specifiek domein van augmented intelligence. D.m.v. machine learning verandert het de manier waarop analytische content wordt ontwikkeld, gebruikt en gedeeld. Augmented analytics zal binnenkort in allerlei toepassingen ingeburgerd raken, bijvoorbeeld bij datavoorbereiding, databeheer, business process management, process mining en data science platformen. Geautomatiseerde inzichten, afkomstig van augmented analytics, zullen ook deel uitmaken van bedrijfsapplicaties – bijvoorbeeld de applicaties van HR, Finance, Sales & Marketing, Klantenservice en Inkoop – om de beslissingen en acties van alle medewerkers te optimaliseren, niet enkel die van analisten en data scientists.

Augmented analytics automatiseert het proces van datavoorbereiding en zorgt automatisch voor inzicht en visualisering, zodat professionele data scientists in heel wat situaties niet langer nodig zijn.
 
D. Cearley: “Op termijn zal dat leiden tot zogenaamde ‘citizen data science’. Gebruikers van wie de hoofdjob niets met statistiek en analytics te maken heeft zullen m.a.w. steeds meer mogelijkheden krijgen om via augmented analytics zelf predictieve en prescriptieve inzichten uit data af te leiden. Tegen 2020 zal het aantal citizen data scientists vijf keer sneller groeien dan het aantal professionele data scientists. Bedrijven kunnen die medewerkers inzetten om het tekort aan – dure – professionele data scientists in te vullen.”

3. AI-gedreven ontwikkeling

Er is in de markt een duidelijke verschuiving merkbaar. Terwijl professionele data scientists vroeger met applicatiebouwers moesten samenwerken om de meeste oplossingen op basis van AI te bouwen, kunnen professionele ontwikkelaars nu steeds vaker zelfstandig aan de slag met voorgedefinieerde modellen die als een service worden aangeboden. Dat geeft ontwikkelaars niet alleen een ecosysteem van AI-algoritmes en -modellen, maar ook ontwikkeltools die speciaal ontworpen zijn om de mogelijkheden en modellen van AI in een oplossing te integreren.

Er is bovendien nog een opportuniteit voor professionele applicatieontwikkeling weggelegd aangezien AI wordt toegepast op het eigenlijke ontwikkelingsproces om verscheidene data science, applicatieontwikkelings- en testfuncties te automatiseren. Tegen 2022 zal minstens 40% van de nieuwe applicaties worden gebouwd door een projectteam waarin ook AI-ontwikkelaars zitten.
 
D. Cearley: “Uiteindelijk zullen geavanceerde AI-gedreven ontwikkelomgevingen een nieuw soort ‘citizen application developer’ in het leven roepen. Zo zullen niet-professionals AI-gedreven tools kunnen gebruiken om automatisch nieuwe oplossingen te creëren. Niet-professionals kunnen wel al langer dan vandaag tools gebruiken om applicaties te bouwen zonder te hoeven coderen, maar we verwachten dat AI-aangedreven systemen voor een nieuw niveau van flexibiliteit zullen zorgen.”

4. Digital twins

Een digital twin is een digitale kopie van een werkelijke entiteit of werkelijk systeem. Gartner schat dat er tegen 2020 meer dan 20 miljard onderling geconnecteerde sensoren en eindpunten zullen zijn en dat er van miljarden zaken een digital twin zal bestaan. Aanvankelijk zullen ondernemingen de digital twins gewoon implementeren. Maar geleidelijk zullen ze die twins verder ontwikkelen, zodat ze beter in staat zijn de juiste data te verzamelen en te visualiseren, de juiste analytics en regels toe te passen en doeltreffend op de bedrijfsdoelstellingen te reageren.
 
D. Cearley: “Binnen die digital twin evolutie zullen ondernemingen digital twins van hun organisatie (DTO’s) implementeren. Dat gaat verder dan IoT. Een DTO is een dynamisch softwaremodel dat steunt op operationele of andere data en inzicht geeft in de manier waarop een bedrijf zijn businessmodel uitvoert, hoe het connecteert met zijn huidige situatie, hoe het zijn resources benut en hoe het reageert op veranderingen om de verwachte waarde voor de klant te leveren. DTO’s zorgen voor efficiëntere business processen en creëren meer flexibele, dynamische en responsieve processen die automatisch kunnen reageren op veranderende omstandigheden.”

5. Empowered Edge

De ‘edge’ verwijst naar de eindpuntapparaten die we gebruiken of die in onze omgeving verweven zitten. Bij edge computing grijpen de informatieverwerking en het verzamelen en leveren van content dichter bij die eindpunten plaats teneinde het dataverkeer en wachttijden in te perken.
 
Op heel korte termijn wordt edge computing gedreven door IoT en de behoefte om de verwerking dicht bij de eindgebruiker te houden in plaats van op een centrale cloud server. Maar in plaats van een nieuwe architectuur te creëren, zullen cloud computing en edge computing evolueren als complementaire modellen. Daarbij zullen cloud services worden beheerd als een gecentraliseerde service executing, niet enkel op centrale servers, maar ook op servers die zich op verschillende locaties bevinden en zelfs op de ‘edge-apparaten’ zelf.
 
In de volgende vijf jaar zullen gespecialiseerde AI-chips worden toegevoegd aan een ruimer assortiment van edge-toestellen. Daaraan zullen nieuwe mogelijkheden worden gekoppeld zoals een groter verwerkingsvermogen en meer opslag. De enorme heterogeniteit binnen die ‘embedded’ IoT-wereld en de langere levenscyclus van assets zoals industriële systemen, zullen belangrijke managementuitdagingen met zich meebrengen.

Op langere termijn, naarmate 5G aan maturiteit wint, zal edge computing meer ingang vinden. Daardoor zal er ook meer robuuste communicatie worden teruggestuurd naar centrale servers. De voordelen van 5G zijn minder wachttijd, een hogere bandbreedte en – wat erg belangrijk is voor edge – een enorme toename in het aantal knooppunten (edge-eindpunten) per vierkante kilometer.

6. Immersieve ervaring

Communicatieplatformen zorgen ervoor dat mensen anders ‘interageren’ met de digitale wereld. Virtual reality (VR), augmented reality (AR) en mixed reality (MR) veranderen dan weer de manier waarop we de digitale wereld waarnemen. Die verandering in interactie, in combinatie met de verandering in perceptie zal zorgen voor een zogenaamde immersieve gebruikerservaring. We zullen weldra als het ware in onze beleving worden ondergedompeld.
 
D. Cearley: “Na verloop van tijd zullen we het niet meer hebben over afzonderlijke toestellen of gefragmenteerde gebruikersinterfacetechnologieën. We zullen spreken over multimodale en multichannel ervaring. De multimodale ervaring zal ons met de digitale wereld verbinden via honderden edge-toestellen, zoals traditionele computers, wearables, omgevingssensoren en consumentenapparatuur. De multichannel ervaring zal gebruikmaken van menselijke zintuigen en van computerzintuigen (bv. warmte, vochtigheid en radar) uit die multimodale toestellen. Die multi-ervaring zal ervoor zorgen dat onze omgeving in feite ‘de computer’ is.”

7. Blockchain

Blockchain is een keten van blokjes waarin informatie wordt opgeslagen en waarbij elk blokje dat wordt toegevoegd, voortbouwt op de onderliggende blokjes. Het maakt daarvoor gebruik van cryptografie.

Blockchain wil bedrijfssectoren opnieuw vorm geven door vertrouwen en transparantie te creëren en frictie tussen bedrijfsecosystemen te reduceren. Dat kan leiden tot lagere kosten, kortere transactietijden en verbeterde cashflow. Vandaag worden banken, overheden en veel andere instanties beschouwd als centrale autoriteiten die de ‘enige versie van de waarheid’ veilig in hun databases bewaren. Dat gecentraliseerde vertrouwensmodel voegt vertragingen en extra kosten (commissies, honoraria en de tijdswaarde van geld) toe aan transacties. Blockchain biedt een alternatief vertrouwensmodel dat de nood aan een centrale autoriteit bij transacties wegneemt.
 
D. Cearley: “De huidige blockchaintechnologieën zijn onvoldoende matuur en de concepten worden verkeerd begrepen. Bovendien heeft blockchain zijn diensten nog niet bewezen bij missiekritische bedrijfsoperaties. Dat is vooral het geval met de complexe elementen die meer gesofisticeerde operaties ondersteunen. Ondanks de uitdagingen moeten CIO’s en IT-leiders blockchain stilaan gaan overwegen omwille van het grote disruptiepotentieel, ook al voeren ze de technologie de komende paar jaar niet agressief in.”
 
Bedrijven implementeren niet noodzakelijk alle kenmerken van blockchain, bijvoorbeeld een sterk verspreide database. De oplossingen die op blockchain geïnspireerd zijn, dienen als middel om operationele efficiëntie te behalen door de processen te automatiseren of door documenten te digitaliseren. Ze kunnen ervoor zorgen dat de uitwisseling van informatie tussen gekende organisaties vlotter verloopt. Bovendien kunnen ze de tracking en tracing van fysieke en digitale assets verbeteren.

Maar in die benadering gaat de echte waarde van blockchain-disruptie verloren en kan er zelfs sprake zijn van ‘vendor lock-in’ (waarbij een klant afhankelijk wordt van een leverancier, omdat hij niet zonder kosten of ongemakken van leverancier kan veranderen). Bedrijven die voor die optie kiezen, moeten zich bewust zijn van de beperkingen en bereid zijn na verloop van tijd op volledige blockchain-oplossingen over te stappen. Ze moeten ook beseffen dat ze vergelijkbare resultaten kunnen behalen door bestaande technologieën, los van blockchain, efficiënter in te zetten.

8. Smart spaces

Een ‘smart space’ is een fysieke of digitale omgeving waarin mensen en technologische systemen op elkaar inwerken binnen ecosystemen die steeds meer open, geconnecteerd, gecoördineerd en intelligent zijn. Meerdere elementen – waaronder mensen, processen, diensten en dingen – komen samen in een smart space om een meer immersieve, interactieve en geautomatiseerde ervaring te creëren voor een doelgroep van mensen en bedrijfsscenario’s.
 
D. Cearley: “Deze trend is zich al een tijdje aan het verenigen met elementen zoals smart cities, digital workplaces, smart homes en connected factories.
Wij denken dat we op een punt gekomen zijn waarop robuuste smart spaces versneld zullen worden ingevoerd. Technologie zal integraal deel gaan uitmaken van het dagelijks leven van medewerkers, klanten, inwoners, enz.”

9. Digitale ethiek en privacy

Digitale ethiek en privacy vormen een groeiend aandachtspunt voor individuen, organisaties en overheden. We maken ons steeds meer zorgen over de manier waarop overheids- en privé-organisaties onze persoonlijke gegevens gebruiken. En wie dat probleem niet proactief aanpakt, zal er op een gegeven moment de nadelige effecten van voelen.
 
D. Cearley: “Elke discussie over privacy moet worden gezien in de bredere context van digitale ethiek en het vertrouwen van klanten, medewerkers of andere belanghebbenden. Vertrouwen gaat over meer dan privacy en veiligheid.
Vertrouwen gaat erover dat we een bewering zonder bewijs of onderzoek voor waar aannemen. Uiteindelijk moet het standpunt van een organisatie over privacy gedreven zijn door haar ruimere standpunt over ethiek en vertrouwen. Door de focus te verleggen van privacy naar ethiek, moeten we ons niet langer afvragen of we wel voldoen, maar of datgene wat we doen, wel het juiste is.

10. Quantum computing

Quantum computing (QC) is een vorm van niet-klassieke gegevensverwerking die gebruik maakt van de principes van de kwantummechanica. Kwantumcomputers kunnen problemen oplossen die te complex zijn voor een traditionele benadering of waar traditionele algoritmes te lang over doen om een oplossing te vinden.

Sectoren zoals de automobiel-, financiële, militaire, verzekeringssector, farmaceutica en onderzoeksorganisaties zijn het meest gebaat bij de vooruitgang in QC. In de farmaceutische sector, bijvoorbeeld, zou QC kunnen worden toegepast om moleculaire interacties op atoomniveau te modelleren en op die manier nieuwe kankerbehandelingen sneller op de markt te brengen. Of quantum computing zou ook de interactie van proteïnes accurater kunnen voorspellen, wat naar nieuwe farmaceutische methodologieën kan leiden.
 
D. Cearley: “CIO’s en IT-leiders moeten zich nu al op QC beginnen voor te bereiden door zich erin te verdiepen en te onderzoeken hoe het kan worden toegepast op reële bedrijfsproblemen. Ze moeten leren terwijl de technologie zich nog in volle ontwikkeling bevindt. Ga na in welke concrete gevallen QC uitkomst kan bieden en houd rekening met de eventuele impact op de veiligheid.

Het zal wel niet zo’n vaart lopen dat QC de volgende jaren alles omver zal gooien. We raden de meeste organisaties dan ook aan dat ze tot 2022 bijleren over quantum computing en dat ze het dan vanaf pakweg 2023 of 2025 gaan toepassen.”