Ikea België scoort wereldwijde primeur met drones

Ikea zet al langer in op het gebruik van autonome drones. Het eerste officiële proefproject vond plaats in 2019 in Zwitserland. Die locatie is niet toevallig, aangezien Ikea samenwerkt met het Zwitserse drone-ontwikkelingsbedrijf Verity. Al snel volgden winkels in thuisland Zweden, Italië en Duitsland. Eind 2022 rolde Ikea een pilootproject uit in de vestiging in Gent, na Zwitserland de tweede winkel die de innovatie ook echt operationeel toepaste.

In de loop van 2023 volgden nog zo’n dertig winkels, waaronder die in Zaventem, Anderlecht, Luik, Bergen en Aarlen. Dat wijst erop dat Ikea sterk gelooft in het gebruik van autonome drones in zijn magazijnen. Daarbij was het echter telkens zo dat de drones pas ’s nachts, na sluitingstijd, opstegen om voorraadcontroles uit te voeren.

Dat verandert nu, want voor de lancering in het Ikea-distributiecentrum in Winterslag ging de meubelgigant een stap verder en voeren de drones hun taken ook overdag uit, tijdens de werkuren van de medewerkers. De vestiging in Winterslag doet dienst als distributiecentrum voor de Ikea-winkels in België, Nederland, Duitsland en Ierland, maar bedient eindklanten ook rechtstreeks via e-commerce. Met een totale oppervlakte van 92.300 vierkante meter herbergt de vestiging 176.000 pallets, goed voor 38.000 locaties.

Winst voor medewerkers en klanten

“Dit is een logische ‘next step’”, aldus Hans Vandijck, fulfilment development & multichannel network manager bij Ikea Belgium. “Doordat de drones gelijktijdig actief zijn met de medewerkers kunnen onze mensen in real time inspelen op de mogelijke tekorten of overschotten, nog efficiënter werken en de drones ook inzetten in opslagplaatsen waar er 24/7 activiteit heerst.”

“De drones maken het mogelijk op één week tijd alle 38.000 locaties te controleren door er naartoe te vliegen om de voorraad na te gaan”, vult project implementation manager Tommy Niemierowski aan.

De drones controleren de voorraad door alle magazijnlocaties te fotograferen en de foto’s door te sturen. Bijhorende software analyseert de foto’s en legt de bevindingen naast de meest recente voorraadlijsten om zo verschillen en mogelijke fouten op te sporen. Na elke controle genereert de software een gedetailleerd rapport met daarin alle fouten of locaties die nadere controle vergen, waarmee de medewerkers vervolgens gericht aan de slag kunnen gaan.

Naast die efficiëntiewinst leveren de drones nog andere voordelen op. “Ze maken het dagelijkse werk van de medewerkers ergonomischer, veiliger en minder routineus”, beaamt Lotte Coppens, medewerker in het distributiecentrum van Ikea Winterslag. Daarnaast dragen de drones ook bij tot een betere klantenervaring doordat medewerkers producten sneller kunnen terugvinden en fouten in de voorraad sneller kunnen corrigeren. “Niets zo vervelend als iets online bestellen, om dan later te horen te krijgen dat het toch niet voorradig is”, zegt Hans Vandijck.

Veiligheidsgaranties

Om drones te laten vliegen terwijl de medewerkers aan de slag zijn in het magazijn, komt veiligheid altijd op de eerste plaats.

Tommy Niemierowski: “De drones hebben een opvallende kleur en zijn uitgerust met veiligheidssensoren waarmee ze medewerkers in de nabijheid kunnen detecteren. Vanaf het moment dat een drone meer dan één obstakel detecteert, maakt hij een veiligheidslanding.”

In principe is het niet mogelijk dat een drone met een medewerker in aanvaring komt, aangezien de drones nooit lager dan het vierde niveau van de rekken vliegen terwijl de medewerkers met reachtrucks de eerste drie niveaus voor hun rekening nemen. Pas na sluitingstijd bestrijken de drones alle zeven niveaus. “In de testfase is zo’n gecontroleerde veiligheidslanding slechts twee keer voorgekomen. Bij het opstijgen vindt ook iedere keer eerst een veiligheidscontrole plaats.”

Een extra aandachtspunt was het gewicht van de drones. “De drones wegen minder dan één kilogram”, zegt Hans Vandijck. “Daardoor minimaliseren we de kans op blessures in het onwaarschijnlijke geval dat de drone ergens tegenaan zou vliegen of uit de lucht zou vallen.” Die vrees is onterecht, wat niet wegneemt dat de drones in het begin toch wat onwennig aanvoelden voor de medewerkers, al was dat maar van korte duur. “Niemand kijkt nog op als er een drone boven ons vliegt”, zegt Lotte Coppens.

Het Zwitserse Verity zakte naar Winterslag af om een uitgebreide briefing te geven aan de Ikea-medewerkers en hun vragen of eventuele bezorgdheden te beantwoorden. “Ook de bezorgdheden over de privacy van de medewerkers zijn onterecht. Velen hadden het beeld in hun hoofd van de gewone drones voor particulieren met een camera onderaan, maar de drones in het distributiecentrum hebben enkel een camera die horizontaal kan fotograferen en dus niet naar onder kan draaien om medewerkers in beeld te brengen.”

Geen vervanging

Tommy Niemierowski benadrukt dat medewerkers hun job niet zullen verliezen door het gebruik van de drones. “De drones hebben een louter ondersteunende rol. Taken waarvoor vroeger een hoogtewerker nodig was, kunnen nu op de computer worden uitgevoerd.” Veel ergonomischer en veiliger dus, maar ook sneller. De tijdswinst zit uiteraard in het tellen zelf, maar ook in de lagere foutenlast. Fouten zijn in theorie niet meer mogelijk, waardoor medewerkers geen bijkomende controles meer hoeven uit te voeren.

Het belang daarvan neemt volgens Ikea alleen maar toe. “Er is een verschuiving aan de gang waarbij klanten steeds vaker producten online aankopen in plaats van in de winkel. Onze vestigingen staan er natuurlijk om bekend dat bezoekers bij het winkelen zelf hun items uit de rekken halen. Door die verschuiving groeit het belang van orderpicking in de distributiecentra voor e-commerce steeds verder”, klinkt het.

Indoor-sterrenhemel

Aan de hand van reflectoren aan het plafond kunnen de drones zich moeiteloos in de grote hal van het distributiecentrum positioneren. “De drones hebben tot vier reflectoren nodig om hun exacte positie te bepalen. Je kunt het vergelijken met scheepvaarders die vroeger hun positie bepaalden aan de hand van de sterren”, maakt Tommy Niemierowski de vergelijking. De communicatie met de software verloopt via een indoor-wifinetwerk.

De drones opereren volledig zelfstandig en medewerkers hoeven dus geen opleiding tot drone-operator te volgen. Verity ontwikkelde de toestellen vanaf nul, specifiek voor de toepassingen in de magazijnen van Ikea. Ze bouwden een op maat gemaakt gps en een op AI gebaseerd algoritme waarmee de drones barcodes scannen en fouten in de voorraad opsporen. De data die de drones verzamelen, verschijnen onmiddellijk op een dashboard, waardoor handmatige voorraadinspecties overbodig zijn en voorraadoverzichten sneller worden opgemaakt.

Het gaat om relatief kleine en wendbare toestellen, uitgerust met ‘object detection’-technologie en aangepaste rotoren met een ‘safety belt’. Medewerkers komen er dus niet aan te pas, behalve bij het opstarten van de drones. De toestellen stijgen vanzelf op en weten dankzij hun voorgeprogrammeerde instructie en plattegrond exact waar ze moeten zijn aan de hand van de reflectoren aan het plafond. Voor het vliegen zelf is er geen internetverbinding nodig en met behulp van artificiële intelligentie optimaliseert de drone zijn vluchtroutes tussen de rekken steeds verder.

Levensduur

Het distributiecentrum in Winterslag is voortaan uitgerust met elf drones, genoeg om alle palletlocaties te bestrijken. “Per vlucht kunnen de drones tien minuten vliegen, waarna ze dertien minuten opladen. Er vliegen telkens vijf drones uit terwijl de rest oplaadt”, zegt Tommy Niemierowski. “Het was belangrijk dat de drones een langere levensduur hebben dan de conventionele drones voor particulieren. Het aantal vlieguren ligt vele malen hoger. Ook het gewicht en de capaciteit om foto’s te maken verschilt aanzienlijk van de drones die mensen doorgaans kennen.” De totale investering bedraagt zo’n 300.000 euro. “De kostprijs zit vooral in de software, niet zozeer in de drones zelf.”

De drones die voortaan in het distributiecentrum vliegen, verschillen trouwens van de modellen die ’s nachts in de winkels vliegen om de voorraad te controleren. Het grootste verschil zit in de uitrusting en de daaraan gekoppelde veiligheid. Om gewicht te besparen zijn de drones in het distributiecentrum met één frontale camera uitgerust. Daardoor moeten ze zich telkens een kwartslag draaien nadat ze een foto hebben genomen alvorens ze naar de volgende locatie vliegen. Omdat er ’s nachts geen medewerkers in de winkels aanwezig zijn, is het gewicht van de drones minder van belang en hebben ze ook een camera aan de zijkant. Dat maakt het voor de drones wel mogelijk loodrecht op de rekken te blijven vliegen, ook wanneer ze zich van de ene locatie naar de andere begeven. Voor alle duidelijkheid: de camera’s die foto’s van de voorraad nemen, hebben niets te maken met de sensoren die in de toestellen zitten. Die zijn voor elke drone hetzelfde.

Geen eindpunt

Het gebruik van de drones en de bijhorende software zet volgens Ikea de deur open naar meer.

Hans Vandijck: “Op termijn is het de bedoeling de drones ook in te zetten om schade aan de magazijnrekken op te sporen en de positionering van de pallets te controleren. Nu wordt de rekkenstructuur één keer per maand gecontroleerd. Dat gebeurt nog volledig manueel.”

Daarvoor is natuurlijk wel een draagvlak bij de medewerkers vereist. “In een recente bevraging polsten we bij de medewerkers naar hun perceptie van de veiligheid en het lawaai van de drones, maar vooral ook of ze ze willen behouden of niet”, zegt Tommy Niemierowski. Meer dan 95 procent van de medewerkers antwoordde ‘ja’ op die laatste vraag. Ikea sluit evenwel uit dat er ooit overdag drones in de winkels zullen vliegen terwijl er klanten aanwezig zijn.

Pioniersrol bevestigd

De investeringen in dronetechnologie maken deel uit van een bredere evolutie bij Ikea België, waarbij digitalisering en automatisering een betere werkomgeving en meer tevreden klanten in een hybride winkelomgeving mogelijk moeten maken.

Met het droneproject zet Ikea nu een nieuwe stap op het vlak van digitalisering en automatisering, waarmee het zijn pioniersrol bestendigt. Met het droneproject in de vestiging in Gent was Ikea ook al het eerste bedrijf wereldwijd dat de oplossing op grote schaal en in een realistische context ging toepassen. In het distributiecentrum in Winterslag scoort Ikea Belgium nu opnieuw een wereldprimeur.

FF