Robots-as-a-Service komt eraan

VCM: Robotisering geldt al vele jaren als de (toekomstige) heilige graal voor de supply chain. Waar zien jullie vandaag de grootste adoptie?

Jasper Van Gool: “We zijn actief binnen het domein van mobiele automatisering en intralogistieke oplossingen, een markt die nog altijd sterk groeit. Bedrijven vervangen klassieke vorkheftrucks door AGV’s (automatic guided vehicles), AMR’s (autonomous mobile robots) en SDV’s (self-driving vehicles) en combineren ze met verticaal transport en stockage-oplossingen. Nog een stapje verder gaan AGV’s met pickingarmen. Robotisering heeft meestal een softwaredimensie. Magazijnvoertuigen beschikken almaar vaker over cameratechnologie waarmee ze de omgeving in kaart brengen. Zelflerende algoritmes zorgen ervoor dat de voertuigen zich optimaal binnen een omgeving bewegen. Ze brengen de magazijnen virtueel in kaart en leren wanneer ze moeten wachten of bewegen.”

Simon Popelier: “Transportoplossingen genieten een grote populariteit. Hetzelfde geldt voor opslagtoepassingen. Er is een evolutie merkbaar van kraansysteem, over miniloads tot een groeiend aantal robots. Ze zijn almaar uitgebreider configureerbaar, met een toenemende reactiviteit en snelheid. Pickrobots winnen ook aan belang. Ze bestaan al een hele tijd, maar een AI- en ML-laag creëert nu een grotere toegevoegde waarde.”

Werner De Swaef: “Dankzij zelflerende algoritmes handelen robots een veel breder scala aan producten af. Het voordeel van artificiële intelligentie situeert zich niet zelden in de manier waarop het algoritme artikelen herkent en vergelijkt. De robot beschikt bijvoorbeeld over visuele technologie en plaatst een unit niet enkel in de juiste doos, maar doet dat meteen op de juiste positie.”

Voorstudie en integratie

VCM: Kunnen we robotisering als een vrijstaand gegeven zien of moeten we altijd het grotere plaatje in ogenschouw nemen?

J. Van Gool: “Klanten vragen ons wel eens hoe ze een pallet op een efficiënte manier automatisch van plaats A naar plaats B kunnen transporteren. Dan ontstaat een stand-alone oplossing. Vaak is er evenwel nood aan ruimere integratie, al neemt zo de projectcomplexiteit toe.”

S. Popelier: “Veel hangt af van de grootte van de onderneming. Door je te beperken tot de automatisering van één proces ga je meestal suboptimaal tewerk. Je mag je dus niet blindstaren op robotisering. Misschien volstaat een andere magazijnindeling al om afstanden te reduceren en is er niet meteen nood aan automatisering.”

W. De Swaef: “De voorstudie is cruciaal. Een foutieve inschatting zorgt er mogelijk voor dat je opgezadeld zit met een systeem dat technisch perfect werkt, maar jouw organisatie amper vooruit helpt. Naast de technische integratie ga je best na hoe de robotisering aansluit op de manuele processen. Hoe hoog de graad van automatisering ook mag zijn, vaak blijft er een menselijke component aanwezig.”

VCM: Het lijkt me evidenter om robotisering op te zetten binnen een nieuw magazijn, dan een bestaande structuur te automatiseren.

J. Van Gool: “Nogal wat bedrijven zijn qua dimensies historisch gegroeid. Wanneer verschillende magazijnruimtes telkens aan elkaar zijn gebouwd, mogelijk zelfs met verschillende groottes en ondergronden, dan ligt een ‘mooie’ automatisering minder voor de hand. Hoe groter de cohesie, hoe vlotter de integratie. Bij een nieuwbouwmagazijn gelden minder beperkingen. Dat maakt een holistische visie mogelijk, terwijl je bij een bestaand magazijn eerder tot het procesniveau afdaalt.”

S. Popelier: “De Japanse verbeterleer identificeert verschillende veranderingen: fundamentele verandering (Kakushin), radicale verandering (Kaikaku) en incrementele verandering (Kaizen). Bij een Kakushin-benadering is het project bedrijfsbreed gedragen, met het management als aanjager. Dan valt doorgaans de grootste vooruitgang te boeken. Het starten van een blanco blad biedt zeker voordelen, maar ook binnen een bestaande omgeving is veel mogelijk. Misschien loont het bijvoorbeeld in de hoogte te werken en op die manier de beschikbare ruimte optimaal te benutten.”

Indirecte ROI

VCM: Wie hakt de knoop over een robotiseringsproject door?

W. De Swaef: “Veel hangt af van de supply chain maturiteit. 3PL’s beschikken over eigen ‘solution designers’, terwijl in kleinere bedrijven mogelijk minder kennis aanwezig is. Meestal scharen de programma manager, de supply chain director, de operations verantwoordelijke en uiteindelijk de managing director zich rond de tafel. Idealiter neemt de IT-manager aan de debatten deel, want een automatiserings- of robotiseringstraject kent altijd wel een zekere IT-laag.”

J. Van Gool: “We praten met uiteenlopende profielen. Hoe hoger de bevoegdheid, hoe groter het draagvlak. We werken ook graag projecten met consultants uit, aangezien hun ervaring en visie in veel gevallen een grote toegevoegde waarde bieden.”

VCM: Welke rol vertolkt de CFO, aangezien hij uiteindelijk de budgetten beheert?

W. De Swaef: “Hij neemt zeker niet altijd aan de gesprekken deel, maar zijn rol is inderdaad wel belangrijk. Algemeen gezien kun je strategisch rekenen of de zaken kapot rekenen. Bij een kortetermijnvisie kun je altijd een berekening uitwerken die in het nadeel van de investering spreekt. Toch hoor je het plaatje ruimer en op een wat langere termijn te bekijken.”

S. Popelier: “Er geldt zeker geen algemene regel op het vlak van de beoogde ROI. Je vervangt FTE’s, verhoogt de klantenservice, draagt bij tot de ergonomie en creëert een competitief voordeel. De moderne CFO neemt dat mee in zijn beoordelingstraject. Het is wel aan de consultant of leverancier om alle beschikbare handvatten voor een rendementsanalyse aan te reiken.”

J. Van Gool: “De factor bedrijfscontinuïteit speelt ook een grote rol. Het personeelstekort is vaak groot en hoor je op te vangen. Een ander aspect is de kostenvoorspelbaarheid. Loonkosten en energiekosten vallen moeilijk te forecasten. Robotisering creëert een duidelijker beeld.”

Van CAPEX naar OPEX

VCM: Wat beschouwen jullie als de belangrijke tendensen in de robotiseringswereld?
J. Van Gool: “Ik zie een verschuiving van CAPEX of kapitaaluitgaven naar OPEX of operationele uitgaven. Bedrijven investeren in dat geval in de nodige voorzieningen, maar willen tegelijk beter inspelen op fluctuerende pieken of seizoensinvloeden. Waarom zou je x-aantal robots of AGV’s kopen, wanneer tien maanden per jaar een lager aantal volstaat? Ik verwacht dat ‘Robots-as-a-Service’ (RaaS) in de toekomst aan belang zal winnen. Daarbij kan de klant tijdens piekperiodes tijdelijk een hoger aantal robots of AGV’s inzetten, die dan tijdens dalmomenten weer naar de leverancier vertrekken.”

S. Popelier: “De sector evolueert ook naar meer standaardcomponenten die je flexibel kunt inzetten.”

W. De Swaef: “Bij verschillende toepassingen schuilt de grote meerwaarde niet meer enkel in de installatie op zich, maar zeker ook in de kwaliteit van de software die de oplossing aanstuurt.”

S. Popelier: “De voorbije jaren stonden bol van disrupties. Daar kun je op twee manieren mee omgaan: investeringen afremmen of net concluderen dat je door robotisering minder afhankelijk bent van externe factoren.”

VCM: Welke bedrijven of sectoren zijn de trendsetters op het vlak van robotisering?

J. Van Gool: “3PL’s nemen het voortouw. Ze zijn zich uitermate bewust van hun processen en hebben hun data management op orde. Bovendien bevinden 3PL’s zich doorgaans op makkelijk bereikbare locaties, waar ook tal van andere spelers zich vestigen. Automatisering is er een must. Wat robotisering wel bemoeilijkt, is de multi-inzetbaarheid. Een 3PL werkt over een jaar misschien wel voor een andere klant, met een totaal verschillend productassortiment en eigen verwachtingen. Aan de andere zijde merk ik dat veel kmo’s nog wat achterop hinken. Voor die doelgroep werken we een Automation-light uit, die een kmo toelaat op een laagdrempelige manier automatiseringsstappen te zetten.”

W. De Swaef: “Al leent die aanpak zich niet voor elke automatisering. Op vakbeurzen ontdek je meer en meer ‘plug-and-play’-oplossingen. Daarin schuilt een zeker gevaar, aangezien het belangrijke aspect van de integratie in het proces mogelijk op de achtergrond verzeilt.”

S. Popelier: “De fundamenten moeten goed zitten. Je kunt niet zomaar een robotiseringstraject starten. Alles begint met het in kaart brengen van de noden. Niet elke onderneming beschikt bijvoorbeeld over een overzicht van alle doosdimensies. Data management is cruciaal, evenals het op punt zetten van de IT-infrastructuur. Als aan die voorwaarden eenmaal is voldaan, ga je eventueel met automatisering aan de slag.”

Automatisch laden en lossen

VCM: Wat beschouwen jullie als de oplossingen voor de toekomst?
S. Popelier: “Ik zie nog wel mogelijkheden voor het automatisch lossen en laden van trucks. De technologie en software zijn er al, maar het ontbreekt vooralsnog aan concrete gebruikersverhalen.”

W. De Swaef: “Er ontstaan continu nieuwe oplossingen die het bedrijfsmanagement doen dromen. Alleen is het niet altijd duidelijk waarin de toegevoegde waarde schuilt. Het afstemmen van de verwachtingen is daarbij een belangrijk traject. De processen en technologie op de bedrijfseigenschappen instellen, maakt het verschil. Maar er valt sowieso nog progressie te boeken, zeker op het vlak van software. Je mag niet vergeten dat robotisering binnen de supply chain zich veel trager heeft ontwikkeld dan in productieomgevingen.”

J. Van Gool: “De implementatie van robotisering komt meer bij de klant te liggen. Dat biedt klanten flexibiliteit en zal de drempel voor de implementatie van technologieën verlagen. Met behulp van configuratietools en simulaties boek je veel progressie. Je merkt ook dat leveranciers interne magazijnmedewerkers opleiden om eerstelijnshulp voor de robotisering te verlenen.”

KD