Ook in Nederland was 2021 recordjaar voor opname logistiek vastgoed
In Nederland bereikte de logistieke vastgoedmarkt in 2021 een recordopname van 3,6 miljoen vierkante meter. Dat is een van de conclusies uit het onderzoek ‘Perspectief op Logistiek Vastgoed 2022’ van logistiek- en locatie-adviesbureau Buck Consultants International (BCI), waaraan de belangrijkste logistiek vastgoedontwikkelaars en -beleggers in Nederland deelnamen.
Het onderzoek voorspelt dat ruimteschaarste, krapte op de arbeidsmarkt en elektriciteitsnetproblemen dit jaar voor 10% minder vraag naar warehouses zullen zorgen, ook voor megadistributiecentra. Verder werden nog de logistieke topregio’s bij onze noorderburen in kaart gebracht. Dat zijn Tilburg/Waalwijk, Venlo/Venray en de regio Rijnmond-Rotterdam. Regio’s buiten de Randstad en Zuid-Nederland zijn dan weer in opkomst.
Markt
De belangrijkste Nederlandse logistieke vastgoedpartijen schatten de totale groei van logistiek vastgoed voor 2021 op 3,6 miljoen vierkante meter. Dat betekent een forse groei t.o.v. de 3,1 miljoen vierkante meter in 2020. Daar zit een corona-inhaaleffect in, want voor dit jaar is de verwachte opname 3,3 miljoen vierkante meter. “De vraag is nog steeds fors, maar in de praktijk is het aantal locaties waar bedrijven met logistieke activiteiten terechtkunnen drastisch afgenomen. Ook krapte op de arbeidsmarkt is een steeds grotere zorg”, zegt René Buck, directeur van BCI. Die krapte, in combinatie met gestegen bouwkosten, zorgt er ook voor dat de huurprijzen voor logistieke bedrijfsruimten dit jaar 3,5 tot 4% gaan stijgen. Doordat veel beleggers logistiek vastgoed een solide belegging vinden, zijn de investeringsbudgetten (en dus ook de concurrentie) groot en duiken de rendementen onder de 4%.
Duurzaamheid
Volgens de onderzoekers hechten potentiële huurders tegenwoordig veel meer belang aan de duurzaamheid van het gebouw dan twee jaar geleden. “Veel nieuwe distributiecentra hebben geaccepteerde duurzaamheidscertificaten”, klinkt het. “Logistieke vastgoedpartijen willen graag meer zonnepanelen op het dak, maar dat lukt vaak niet omdat het elektriciteitsnet vol is.”
Ruimtelijke inpassing
Logistieke vastgoedontwikkelaars en -beleggers snappen dat een goed georganiseerde ruimtelijke inpassing van logistieke centra van groot belang is, zo blijkt uit het onderzoek:
- Meer dan 80% van de bevraagde logistieke vastgoedontwikkelaars en -beleggers verwacht dat de discussie over de ‘verdozing van het landschap’ de komende twee jaar zal worden opgevoerd. Zonder uitzondering vinden alle vastgoedpartijen dat meer aandacht voor architectonische vormgeving en landschappelijke inpassing dringend gewenst is.
- Aandacht voor brownfields (vestiging op bestaande bedrijventerreinen al dan niet als vervanging van huidige gebouwen) neemt in de hele logistieke sector toe. Van de nieuwe megadistributiecentra (meer dan 40.000m2) is in de afgelopen jaren al 41% op brownfields gevestigd, terwijl dat juist voor dit soort grote DC’s lastig is (aankopen van gebouwen en percelen van meerdere eigenaren). Voor alle nieuwe logistieke gebouwen ligt dit percentage hoger.
De beschikbaarheid van personeel baart ook de logistieke (vastgoed)sector steeds grotere zorgen. Volgens BCI is de arbeidsmarkt in bijna alle logistieke regio’s in Nederland krap, maar nog het meest in Noord-Brabant, Noord-Limburg en de Amsterdamse regio. De logistieke-vastgoedontwikkelaars en -beleggers zien het oplossen van het arbeidsmarktvraagstuk en het daaraan gerelateerde woonhuisvestingsprobleem van arbeidsmigranten vooral als een uitdaging voor logistieke bedrijven zelf.
Tabel: Verwacht Bruto AanvangsRendement en huurprijs voor top logistiek vastgoed
Bron: Buck Consultants International, 2022