Material handling volumes keren tien jaar terug in de tijd

Die negatieve trend is begrijpelijk, gezien de onzekere economische situatie. Bovendien blijven de prognoses van de Nationale Bank van België voor 2024 erg vlak. Verder zorgen de ESG-verplichtingen (Environment, Social and Governance) van de Verenigde Naties tegen 2030 ervoor dat elke euro zorgvuldig moet worden geïnvesteerd, om zo de groei en het imago van bedrijven toekomstbestendig te maken. Uiteraard wordt ook de supply chain wereld door die ontwikkelingen beïnvloed.

In de Belgische markt werd in 2023 een daling van 27,6 procent tegenover 2022 opgetekend (zie figuur 1). Dat komt neer op een totaal volume van 8.398 verkochte heftrucks volgens de Sigma-statistieken, waarbij 68 procent van de actieve bedrijven hun verkoopcijfers rapporteerden. Dat historisch lage volume is vergelijkbaar met dat van 2013, toen Sigma 8.413 eenheden noteerde. De daling wordt bevestigd door de FEM (European Materials Handling Federation), met honderd procent van de actieve bedrijven die cijfers rapporteren (met uitzondering van de machines die in China worden geproduceerd). Die federatie tekent een daling van 28,7 procent op.

“De lange levertijden die de fabrikanten na de coronapandemie aankondigden, hebben geleid tot een ‘orderbubbel’ en een oververhitting van de kortermijnverhuur”, vertelt Hugues van Espen, managing director bij Toyota material handling Belgium en voorzitter van de Sectie Lift Trucks bij Sigma. “Maar intussen hebben de voorraden zich opgestapeld. De activiteit van 2023 is onvoldoende geweest om die voorraden allemaal de deur uit te krijgen. Een andere trend, die zich vooral in het laatste kwartaal aftekende, zien we in de annuleringen van al geboekte orders en de verlenging van kortlopende leasingcontracten om de kosten van de bestaande vloot te drukken.”

Elektrische heftrucks krijgen de bovenhand

Als we inzoomen op de markt van de vorkheftrucks, dan zakte die met 26,8 procent terug tot een totaalvolume van 3.134 machines. Daarbij zet de daling van de markt voor verbrandingstrucks door, met een daling van meer dan veertig procent (zie figuur 2). Dat betekent dat er slechts 857 eenheden werden verkocht. Als we het aandeel van de verhuurbedrijven – die wel nog sterk op verbrandingstrucks inzetten – wegnemen, dan wordt dat volume nog kleiner. Ook in andere Europese landen zien we dat verbrandingstrucks niet langer populair zijn.

De ESG-ambities die de Verenigde Naties in 2015 hebben vastgelegd, beïnvloeden ook steeds meer de strategische richting en investeringen van bedrijven. “Het is dan ook niet verwonderlijk dat sommige fabrikanten beginnen te desinvesteren in de technologie”, meent Hugues Van Espen. “Verbrandingsmotoren vertegenwoordigen nog maar 27 procent van het geproduceerde volume, tegenover 73 procent voor elektrische voertuigen. Tegelijk zijn lithium-ionbatterijen nu bij alle fabrikanten verkrijgbaar. Door hun hoge flexibiliteit en hogere productiviteit, in combinatie met de dalende prijzen, winnen zij gestaag aan populariteit.”

Magazijntrucks kreunen onder vertraging in de markt

De categorie van de magazijntrucks is nog steeds de grootste in België. Die vertegenwoordigt vandaag 63 procent van het totale volume, wat goed is voor 5.264 eenheden in 2023. In 2022 waren dat er nog 7.324, wat neerkomt op een forse daling van in totaal 28 procent.

Dat heeft gevolgen voor alle categorieën (zie figuur 3). De categorie ‘reachtrucks’ kende een daling van 41 procent en ‘orderpickers’ zelfs 57,6 procent. Dat benadrukt de twijfels en zorgen binnen supply chains, en dan met name in omgevingen waar pickactiviteiten essentieel zijn.

Daarbij denken we met name ook aan e-commerce. Vorig jaar kochten Belgische consumenten nochtans 16,3 miljard euro online, wat een stijging van elf procent is tegenover 2022. Dat blijkt uit de ‘Annual Market Monitor and E-commerce Barometer’ van de Belgische e-commercefederatie Becom. Wel moeten we opmerken dat vooral bij diensten, zoals vliegtickets, de stijging opmerkelijk is. Daar komt natuurlijk geen picking aan te pas. Bovendien kopen Belgen hun producten steeds vaker op de bekende marktplaatsen, waar Belgische handelaars vaak ondervertegenwoordigd zijn. Met andere woorden: een deel van de groei van de online verkoop in ons land komt vooral buitenlandse spelers ten goede.

Ook de categorie van de elektrische pallettrucks, het grootste segment binnen de magazijntrucks (dat 53 procent van die markt vertegenwoordigt), ontsnapt niet aan de dalende trend. Met een daling van 23,5 procent dook die met 2.818 eenheden onder de grens van 3.000 eenheden. De vertraging in de logistieke sector, de operationele kostendruk en de algemene voorzichtigheid bij investeringen kunnen hier verklaringen voor zijn.

Groeiende vraag naar magazijnautomatisering

Intussen blijft de vraag stijgen om horizontaal en verticaal transport te automatiseren waar menselijke handelingen weinig of geen toegevoegde waarde bieden. Die trend biedt ook deels een antwoord op het nijpende arbeidstekort. Zo maakt automatisering het mogelijk vlot in meerdere ploegen te werken, zelfs wanneer personeel moeilijk te vinden is.

De markt van magazijnautomatisering groeit snel, met een grote diversiteit aan aanbieders, bijvoorbeeld van automated guided vehicles (AGV’s) en automated mobile robots (AMR’s). Precieze statistieken zouden volgens Sigma nuttig zijn om de evolutie van die markt beter te begrijpen. Er lopen momenteel dan ook gesprekken met verschillende spelers in deze snelgroeiende markt.

Europese markt houdt beter stand

Als we de statistieken van FEM erbij nemen (die geen rekening houden met de Chinese invoer), dan zien we in 2023 een daling van achttien procent voor de algemene Europese markt. Dat impliceert dat die beter standhoudt dan België met zijn daling van 28,67 procent. In de Europese markt werden in 2023 394.620 eenheden geregistreerd, tegenover 482.642 in 2022.

Alle categorieën in deze markt zijn aanzienlijk gedaald, behalve die van de elektrische pallettrucks op instapniveau. Net als op Belgisch niveau moesten de thermische heftrucks het grootste verlies incasseren, met name min 28 procent.

Verwachtingen voor 2024

Als we afgaan op de Europese FEM-statistieken, dan zal de material handlingmarkt dit jaar naar verwachting licht groeien tot 11.000 à 12.000 eenheden. De eerste twee maanden van 2024 tonen alvast een stijging van negen procent tegenover dezelfde periode in 2023. Daarbij zien we een sterke groei op het vlak van magazijntrucks, maar tegelijk een verlies in het heftrucksegment.

“Het mag duidelijk zijn dat onze activiteitensector grote veranderingen ondergaat, zeker ook op het vlak van technologie”, besluit Hugues Van Espen. “Klanten doen er vandaag duidelijk langer over om een goede keuze te maken. Ze willen in de eerste plaats investeren in een duurzame interne transportvloot die hun maximale ergonomie en veiligheid biedt en tegelijk een maximale productiviteit garandeert. Het is aan ons om die verwachtingen waar te maken in een uitdagende economische context.”

TC