Logistiekers nemen het stuur over

De firma Ahlers werd opgericht in 1909 als scheepvaartagentuur in Antwerpen en evolueerde de afgelopen 107 jaar tot logistieke dienstverlener. De maritieme activiteiten omvatten vandaag nog 5% van de omzet, terwijl de overige 95% gegenereerd wordt uit de diensten die te maken hebben met de organisatie en coördinatie van de goederenstromen. Ahlers beschikt over vijftig vestigingen in twintig landen wereldwijd en stelt in totaal 1.200 personeelsleden tewerk. 

​Het einde van supply chain optimalisering

“De logistieke industrie werd altijd gestuurd door haar klanten, zij bestelden een transport van A naar B en wij voerden het uit. Zo efficiënt mogelijk, zo goedkoop mogelijk en de laatste jaren zo milieuvriendelijk mogelijk. Er werd voortdurend geoptimaliseerd, maar nu zien we dat het optimaliseringsplafond is bereikt”, meent Roel Vanmaele, managing director Ahlers Western Europe. “Het is daarom tijd om het stuur over te nemen. Verladers kunnen niet verder kijken dan hun eigen supply chain, maar logistiekers kunnen dat wel. Wij hebben een helikopterzicht over de goederenstromen van verschillende verladers en door bundelingsopportuniteiten te benutten, liggen er nog heel wat optimaliseringskansen voor het grijpen. De enige voorwaarden om dat in de praktijk om te zetten, zijn vertrouwen en data sharing.”

Zo bracht Ahlers 26 chemische bedrijven rond de tafel, met de ambitie in die sector een pilootproject op te starten waarbij de partijen samen veel meer efficiëntie en optimalisering kunnen realiseren door hun stromen te bundelen. 
Roel Vanmaele: “Wanneer verladers bereid zijn data te delen, kunnen wij die data desgewenst ook koppelen aan onze Collaborative Control Tower (de operationele software die Ahlers vorig jaar van Tri-Vizor overnam, zie kader) die daaruit bundelingseffecten over de bedrijven heen zal detecteren. De cijfers zijn helaas welbekend. Wanneer je bedenkt dat binnen Europa één op vier vrachtwagens leeg rondrijdt en de overige 75% een beladingsgraad van slechts 57% hebben, dan kom je op een gemiddelde bezettingsgraad van 43% uit. Er groeit een consensus in de logistieke sector dat we over twintig à dertig jaar dankzij slimme computers, artificiële intelligentie en het ‘Physical Internet’, automatisch de transportcapaciteit en het volume op elkaar kunnen afstemmen, waardoor we een veel betere beladingsgraad kunnen realiseren. Het Europees landvervoer zal daarmee een gigantische daling van de CO2-uitstoot moeten realiseren. Tegelijk dwingt het logistieke dienstverleners om vandaag al na te denken over hun core business van morgen.”

Data sharing is meer dan hot. Het lijkt wel alsof iedereen dit wiel aan het uitvinden is. In 2014 lanceerde Brussels Airport een initiatief onder de naam BRUCloud en enkele maanden geleden kwam de Antwerpse havengemeenschap op de proppen met NxtPort (zie kader). Roel Vanmaele ziet daarin geen probleem: “Platformen kunnen vandaag moeiteloos aan elkaar worden gelinkt, denk maar aan onze communicatieaanbieders: jij belt met Proximus, ik met Telenet en nog iemand anders met Base. Operationeel geeft dat geen enkel probleem. Platformen die relevant zijn om met elkaar samen te werken, zullen wel een manier vinden om aan elkaar geconnecteerd te worden.”

​CO2-calculator

Eefje Morren, verantwoordelijk voor customer experience en sustainability bij Ahlers, werkte een model uit om de CO2-uitstoot van elke klant nauwkeurig te berekenen. Gecombineerd met de Control Tower kan Ahlers daardoor berekenen via welke mogelijke scenario’s de klant zijn supply chain kan optimaliseren en kiezen voor het scenario waarin de CO2-uitstoot het meeste verlaagt.
Roel Vanmaele: “Dat biedt ongekende opportuniteiten. Ik geef een voorbeeld. Een klant van ons heeft vijf divisies. Wij werken voor één divisie en optimaliseren die supply chain. Op onze vraag bezorgt hij ons de data van de supply chain van de andere vier divisies. Wij combineren die vijf supply chains, krijgen een beeld van zijn volledig supply netwerk en detecteren onmiddellijk interessante consolidatiemogelijkheden. Die rekenoefening wordt in volledige neutraliteit uitgevoerd, maar als de klant dit wenst, kunnen wij de gebundelde stromen via onze Control Tower ook coördineren. Dat betekent dat elke divisie nog altijd over zijn supply chain kan beslissen, maar dat wij de verschillende regisseurs kunnen coördineren.”

​Nieuw businessmodel, nieuwe taakinvulling

Dit soort nieuwe businessmodellen zijn nodig om in de toekomst als expediteur/logistieker te overleven. 
Roel Vanmaele: “Onze concurrenten zijn niet de concullega’s, maar de andere landen en systemen die ons kunnen wegconcurreren als we niet toekomstgerichter handelen. Dé uitdaging bestaat erin de coördinatie van de goederenstromen in eigen land te houden en onze logistiek futureproof te maken. Dat kan enkel als we ons niet meer louter op het operationele niveau focussen, namelijk de klant een goedkope oplossing aanbieden voor zijn supply chain. Neen, we moet naar het tactische en duurzame niveau, de verticale optimalisering – zoals met onze CO2-calculator – en dan verder naar het strategische niveau: hoe kunnen we logistieke netwerken in een groter maatschappelijk geheel bekijken? Bovendien, wanneer je de data in handen hebt, kun je ook de dienstverleners beter aansturen. Bundeling zal niet enkel leiden tot beter gevulde vrachtwagens die daardoor minder in aantal zijn, maar vast en zeker ook tot meer frequente spoor- en binnenvaartdiensten en nieuwe, milieuvriendelijke verbindingen.”

De tijd dat de expediteur zijn geld verdiende met een commissie op de kostprijs, lijkt stilaan voorbij.
Roel Vanmaele: “Er zal niet meer over het tarief worden onderhandeld, eenvoudigweg omdat algoritmes de tarieven zullen bepalen. De klant zal ons enkel nog willen betalen voor de kennis en de meerwaarde die we hem kunnen bieden. En wat is die meerwaarde? Op operationeel niveau een volledige deur-deur-dienst met multimodale oplossingen en op strategische niveau ‘customer intimacy’. Dat betekent inspelen op de echte behoeften van de klant en daarvoor langetermijnoplossingen aanbieden, rekening houdend met CO2 en duurzaamheid in het algemeen.”

​Duurzame ontwikkelingsdoelstellingen bij Ahlers

Er is nagedacht over de functietitel ‘customer experience en sustainability’ van Eefje Morren. “Zij is verantwoordelijk voor de duurzaamheid binnen onze onderneming, maar het moet wel vanuit een customer experience vertrekken. Zoniet, krijg je twee werelden die niets met elkaar te maken hebben,” meent Roel Vanmaele.

Eefje heeft zich verdiept in de zeventien doelstellingen die de Verenigde Naties hebben vastgelegd voor een duurzame ontwikkeling van de wereld tot 2030 (zie kader). “We hebben die doelstellingen intern aan onze medewerkers voorgelegd met de vraag: ‘Welke vinden jullie belangrijk voor ons bedrijf?’ en via een online voting hebben we vier doelstellingen weerhouden.”
Die doelstellingen zijn:
- ‘good health and well-being’ (SDG 3);
- ‘quality education’ (SDG 4); 
- ‘decent work and economic growth’ (SDG 8);
- ‘climate action’ (SDG 13).

Eefje Morren: “Vervolgens ben ik met een SDG-team aan de slag gegaan. Vijf medewerkers uit verschillende geledingen van ons bedrijf hebben samen nagedacht over hoe wij die SDG’s binnen ons bedrijf kunnen bereiken. Wat kan Ahlers daar concreet in betekenen? Wat zijn de werkpunten, waarin kunnen we investeren, waaraan kunnen we actief deelnemen? Vervolgens zal ik daarvoor een plan opstellen om dat aan alle landenmanagers te presenteren zodat het wereldwijd kan worden uitgerold.”

Roel Vanmaele wil hierbij nog even inzoomen op ‘good health and wellbeing’: “Ik zou heel graag evolueren naar een TEAL-organisatie, een bedrijf dat steunt op zelfmanagement (zie kader), waar ik als manager niet meer nodig ben omdat de organisatie zichzelf zal sturen. We proberen dat te bewerkstelligen door onze teams heel flexibel en zelfsturend te maken. We hebben een vlakke organisatie, waarbij iedereen de ruimte krijgt om initiatief te nemen en zichzelf te ontplooien.”

​Samenwerking en partnerships

De zeventiende ontwikkelingsdoelstelling is voor Eefje Morrens en Roel Vanmaele een erg belangrijke: partnerships, horizontale samenwerking, samenwerking met kenniscentra, wederzijds leren van elkaar, voortschrijdend inzicht, ...

“Op operationeel niveau zullen we dat op Linkeroever in de praktijk brengen, in de westelijke zone van het Logistiek Park Waasland”, zo luidt het. “Daar zullen we een nieuw centrum bouwen voor de behandeling van speciaalchemie. We hebben er een concessie van 5 hectare, waar we op termijn een platform van 32.000 m2 willen bouwen. Nu al maken we afspraken met de andere nabijgelegen bedrijven om een doorgedreven parkmanagement uit te bouwen: car sharing, carpooling, één gemeenschappelijke parking, elektrische fietsen, enz. Samenwerking, bundeling, zelfsturing, …, het leidt allemaal tot duurzaamheid.”

Kaderstuk: ​Collaborative Control Tower

In 2015 kocht Ahlers de Collaborative Control Tower van Tri-Vizor, een softwaretool die de volledige transportafhandeling regelt en winstgevende consolidaties met andere bedrijven mogelijk maakt. Tri-Vizor, een bedrijf dat zich richt op het bundelen en orkestreren van logistieke stromen, ontwikkelde deze software om in een cloudomgeving het samenladen te kunnen organiseren. De software brengt niet alleen de goederenstromen, maar ook de informatie- en financiële stromen in kaart.
Met de software wil Ahlers internationale transporten voor grote bedrijven transparant bundelen en zijn expeditieactiviteiten aan de veranderende markt aanpassen. Parallel daarmee heeft het bedrijf met een team gespecialiseerde analisten een ‘dedicated’ big data afdeling opgericht onder de naam ASNIA (Ahlers Supply Network Innovation & Analytics). ASNIA heeft de ambitie een toonaangevende vernieuwer, bruggenbouwer en kenniscentrum in de logistiek te worden.