Generatie ‘geharde’ bedrijven staat op na de pandemie

Voor het rapport ‘Small Business, Big Opportunity’ peilde de leverancier van business management software naar de langetermijnvisie van 13.000 beslissingnemers. In verschillende markten wereldwijd – Europa, Noord- en Zuid-Amerika en Azië – werden de vragen voorgelegd aan een uiteenlopende groep managers van kmo’s met minder dan 250 medewerkers. 

Positieve signalen

Dat 81% van de respondenten aangeeft vertrouwen te hebben in de toekomst, is alvast een positief signaal. De figuur geeft weer welke factoren het vertrouwen in de business sterken.
Guillaume Hoffman: “De meeste kmo’s voelen zich nu weerbaarder en beter voorbereid om grote hindernissen te overwinnen dan voor de pandemie, grotendeels dankzij de aanpassingen die ze tijdens die periode hebben doorgevoerd. Maar liefst 69% van de managers vertrouwt erop dat hun bedrijf over een jaar nog steeds succesvol zal zijn.”

Dat optimisme begint ook door te sijpelen in de bedrijfsresultaten. Meer dan driekwart van de bedrijven denkt over een jaar min of meer opnieuw op het winstpeil van voor de pandemie te zitten. Bijna de helft verwacht dat de omzet de komende zes maanden zal stijgen. Van de bedrijven die een omzetstijging verwachten, mikt één op tien op een stijging van meer dan 60%, bijna de helft verwacht een stijging tussen de 31% en 60% en 68% voorspelt dat hun omzet met maximaal 30% zal toenemen. Nog eens 45% denkt dat hun klantenbestand komend jaar zal uitbreiden.

Hoewel 35% van de bevraagde kmo’s hun personeelsbestand tijdens de coronacrisis zagen krimpen, is 66% ervan overtuigd dat ze de komende twaalf maanden weer het nodige personeel in huis zullen hebben. Bijna de helft (46%) verwacht in 2022 zelfs meer mensen te zullen aanwerven. Ongeveer de helft daarvan denkt dat het personeelsbestand met maximaal 20% zal groeien.

​Acceleratie op vlak van digitalisering

Dat bedrijven vaak sterker uit de pandemie zijn gekomen, komt ook doordat ze meer zijn gaan inzetten op digitalisering. Zo geeft ruim de helft (56%) toe sinds de pandemie performanter te zijn geworden door technologie in te zetten. Bijna een kwart (24%) is in die periode nieuwe technologie gaan gebruiken om beter te functioneren, sneller cash te genereren, goederen sneller bij klanten te krijgen en/of meer te verkopen. Dan denken we bijvoorbeeld aan technologieën die toelaten het bestel- en factureringsproces te automatiseren. In de toekomst zal die tendens zich nog doorzetten. Zo verwacht liefst de helft van de kmo’s de komende twaalf maanden meer in technologie te investeren. Bovendien is ruim een derde investeringen in technologie gaan beschouwen als dé sleutel om winstgevender te worden en kostbare tijd te besparen.

G. Hoffman: “Toegegeven, voor de pandemie hadden kmo’s behoorlijk wat achterstand op grotere bedrijven wat digitalisering betreft. Maar tijdens die moeilijke periode hebben velen besloten op dat vlak een tandje bij te steken. Daardoor zien we die bedrijven nu een inhaalbeweging maken. Wat natuurlijk niet wegneemt dat ook grote bedrijven in digitalisering zijn blijven investeren. Nu ook kmo’s ten volle beseffen dat technologie hen daadwerkelijk helpt om bepaalde taken te vereenvoudigen, om weerbaarder te worden en sneller te groeien, is het niet verwonderlijk dat ze in de toekomst verder willen inzetten op digitalisering.”

Grote uitdagingen onderweg

Dat kmo’s tijdens de pandemie een ongelooflijke veerkracht aan de dag hebben gelegd, betekent evenwel niet dat ze onoverwinnelijk zijn. Zo baren de aanhoudende onzekerheid rond de pandemie en het conflict in Oekraïne hen wel degelijk zorgen. Het meest ongerust zijn kmo’s over de stijgende kosten. Ruim een kwart zegt (28%) dat kostenstijgingen de komende twaalf maanden het grootste risico voor hun organisatie zullen vormen. Dan denken we natuurlijk in de eerste plaats aan de stijgende grondstofprijzen, de torenhoge energieprijzen en de sterke inflatie met bijhorende loon- en huurstijgingen.
 
Bovendien verwacht 39% dat de kostendruk de komende twaalf maanden nog zal toenemen. Verder maakt 29% van de respondenten zich zorgen over teruglopende uitgaven van hun klanten omwille van veranderende consumptiepatronen. Bijna een vijfde (23%) beschouwt de teruglopende vraag van klanten als een van hun grootste bekommernissen van het moment. Bovendien geeft een derde van de kmo’s aan dat hun bedrijf nog steeds niet normaal functioneert als gevolg van de pandemie. Liefst 9% van de kmo’s meldt zelfs dat ze met de huidige financiële vooruitzichten vrezen failliet te gaan.
 
Omwille van de nog steeds onzekere situatie en de gestaag stijgende kosten blijven heel wat kmo’s nood hebben aan overheidssteun. Maar liefst 46% van de kmo’s heeft de afgelopen twaalf maanden een beroep gedaan op externe financiële steun. Tegelijk wijst bijna een vijfde van de kmo’s een gebrek aan overheidssteun aan als een van de belangrijkste uitdagingen van het afgelopen jaar. Hoewel overheidssteun wordt beschouwd als het belangrijkste instrument om de groei van kmo’s terug een boost te geven, vreest bijna een derde (31%) dat de toegang tot overheidssteun het komende jaar zal verslechteren. Ook financiering wordt in dit kader als heel belangrijk beschouwd, met inbegrip van bankleningen en subsidies (25%) en een beter beheer van de cashflow (25%).

Met andere woorden, enkel met bijkomende middelen zullen veel kmo’s tijdens het komende harde jaar het hoofd boven water kunnen houden. “We mogen ook niet vergeten dat kmo’s goed zijn voor 57,7% van de Belgische banen. Het is dan ook erg belangrijk die ondernemingen in de voorhoede van de besluitvorming te houden en hen hoog op de nivelleringsagenda te plaatsen”, besluit Guillaume Hoffman.

​Verandering in vier snelheden

Uit de studie ‘Small Business, Big Opportunity’ blijkt duidelijk dat de kmo’s die tijdens de pandemie de meeste veranderingen doorvoerden, het best gewapend zijn voor het komende jaar. De onderzoekers hebben vier segmenten nader bestudeerd.
 
1. Het aanpassingsgerichte segment (27%)
Hoewel dit segment met heel wat uitdagingen te kampen kreeg, heeft het die uiteindelijk goed doorstaan. Deze bedrijven hebben opvallend veel vertrouwen in de toekomst. De belangrijkste drijver voor dat optimisme is hun vermogen om zich snel aan te passen. Zij hebben dan ook meer strategieën en externe resources ingezet om de uitdagingen aan te gaan.
 
In meer dan de helft van de gevallen (53%) gaat het hier om middelgrote bedrijven met 50 tot 249 medewerkers. Binnen dit segment gelooft 76% dat ze over een jaar voldoende mankracht zullen hebben. Verder heeft 79% vertrouwen in hun digitale vaardigheden. Zij maken opvallend vaker dan gemiddeld gebruik van nieuwe technologieën om meer te verkopen en geconnecteerd te blijven met hun klanten. Ze zetten ook vaker technologieën in om hun manier van werken te verbeteren en hun kosten te verlagen. Daarnaast bieden ze klanten vaker nieuwe producten en diensten aan.
 
2. De covid-generatie (14%)
De bedrijven binnen dit segment zijn tijdens de coronaperiode opgestart. Zij worstelden met meer uitdagingen dan gemiddeld. Zo was het voor hen moeilijker om geschikt personeel te vinden en waren ze minder tevreden over hun productiviteit. Toch vindt slechts 13% dat ze niet goed met die uitdagingen zijn omgegaan.

Deze bedrijven koesteren vaak ambitieuze groeiplannen voor de komende jaren. Liefst 57% verwacht dat hun omzet de komende zes maanden zal groeien, tegenover 48% van de bedrijven die al langer bestaan. Meer dan de helft (53%) denkt ook beter in staat te zijn om de stijgende kosten de baas te kunnen (gemiddeld is dat 35%). Deze bedrijven moesten al meteen rekening houden met de coronarestricties, wat een voordeel is. Verder zetten ze opvallend vaak in op technologische investeringen. Maar liefst 58% wil die investeringen het komende jaar nog opdrijven.
 
3. Het segment in herstel (18%)
Dit segment werd hard geraakt door de pandemie en denkt er momenteel goed over na hoe het in de toekomst verder moet. Zij focussen nog steeds op de uitdagingen die ze het voorbije jaar hadden, eerder dan op groei te mikken. Het gaat hier vaak om jonge bedrijven. Meer dan gemiddeld zijn ze actief in de technologische sector of de professionele diensten.

Binnen deze groep bedrijven heeft slechts 27% echt vertrouwen in de toekomst. Het merendeel verwacht momenteel geen grote veranderingen op het vlak van bemanning, investeringen in technologie en omzet.

4. De achterblijvers (9%)
In dit segment zit de onfortuinlijke groep bedrijven die moeite heeft om het hoofd boven water te houden. Sommige zullen dit jaar wellicht zelfs moeten sluiten. Deze bedrijven hebben maar weinig vertrouwen in de toekomst en niet één van hen verwacht omzetgroei. Vaak gaat het hier om kleine kmo’s met maximaal 49 medewerkers. Meer dan gemiddeld zijn ze actief in de logistieke sector of de personal services.
 
Binnen deze groep zegt 39% dat ze het voorbije jaar niet in staat waren hun bedrijf op een normale manier te runnen. Meer dan een kwart had het erg lastig met de stijgende kosten en ongeveer evenveel bedrijven zagen de vraag van klanten verminderen. Verder kampte bijna een kwart met liquiditeitsproblemen.
Uiteraard is het zorgwekkend dat die uitdagingen er het komende jaar niet minder op zullen worden. Dat beseft deze groep bedrijven ook. Zo ziet 54% de klantenvraag het komende jaar verder dalen en weet 58% dat de cashproblemen erger zullen worden.