De toekomst is aan de secundaire grondstoffen

De tijden zijn er rijp voor: een algemeen bewustzijn dat de grondstoffen echt wel eens uitgeput zullen raken en dat ons lineaire consumptiepatroon (kopen, consumeren, weggooien) maatschappelijk onverantwoord is. “Suez kiest resoluut voor een ander economisch model: dat van de circulaire economie, waarbij je grondstoffen een nieuw leven geeft door van hun restwaarde een nieuw product te maken. De sleutelwoorden hiervoor zijn co-creatie – in samenwerking met anderen – en concreet. De collaboratieve economie is nu eenmaal de enige weg naar een duurzame toekomst en die willen we met concrete projecten aantonen”, vertelt Lieven Fermon, woordvoerder van Suez in België.

Voortrekkersrol

België heeft inzake afvalverzameling jarenlang een voortrekkersrol gespeeld in West-Europa. We waren zowat de eersten om het afval te sorteren, wat Suez onmiddellijk heeft aangegrepen om te onderzoeken hoe het dat gescheiden afval een meerwaarde kon geven.

De 1.900 medewerkers, verdeeld over een vijftigtal vestigingen in België zijn ofwel werkzaam in de logistiek van het afval (inzamelen, voorbehandelen en sorteren), ofwel in het creëren van een meerwaarde ervan (grondstoffen).
Lieven Fermon: “We hebben hierbij heel veel aan de technologische vooruitgang te danken die ons toelaat nog beter te sorteren en productietechnieken aan te wenden zodat we bruikbare grondstoffen kunnen ontwikkelen. Al moet ik erbij zeggen dat de wetgeving soms een beetje achterophinkt. In de ons omringende landen staan ze bijvoorbeeld al veel verder in het recycleren van folies en ander huishoudelijk plastic verpakkingsmateriaal (denk aan de botervlootjes), terwijl dat bij ons nog in de restafvalzak moet. Ondertussen is het perfect mogelijk die restproducten te verwerken tot nieuwe, secundaire grondstoffen.”

Een waslijst aan productiemogelijkheden

Suez legt een indrukwekkend parcours af wat betreft de recyclage van afvalstoffen. Zo is er in de haven van Antwerpen een state-of-the-art glasrecyclage-installatie met een jaarlijkse capaciteit van 250.000 ton glas, de eerste fabriek ter wereld die de inkomende, gemengde flow in vier verschillende kwaliteiten kan scheiden. Die fabriek, High5, is het resultaat van een industrieel partnership tussen Suez en Sibelco, een Belgische onderneming die wereldwijd actief is in de sector van industriële mineralen.
L. Fermon: “Met High5 kunnen we van 1 ton gebroken glas 1 ton nieuw glas maken, terwijl je daarvoor anders 1,2 ton zand nodig hebt. Dus minder grondstoffen, maar ook minder warmte, wat onmiddellijk zijn weerslag heeft op de CO2-uitstoot. Bovendien kunnen we – dankzij de technologie – de restfracties van het glas zodanig uitzuiveren dat we naast het transparante, het bruine en het groene glas, nu ook een dead leaf kleur kunnen produceren. Dat is de typische kleur van een bourgognefles, die behoorlijk wat succes kent in de markt. Daarnaast hebben we ook een installatie gebouwd die het glas kan uitsorteren door te vertrekken van een volledige mix en dus niet van een scheiding tussen transparant en gekleurd glas. Ook dat biedt verschillende mogelijkheden. Niet alleen omdat niet alle landen het glas gescheiden verzamelen, maar ook omdat het op logistiek vlak een grote vereenvoudiging inzake inzameling en verwerking oplevert.”
 
Een ander voorbeeld van het collaboratieve model dat in de circulaire economie tot concrete resultaten heeft geleid, is de samenwerking binnen QualityCirculairPolymers, waardoor shampooflessen, botervlootjes, plasticfolies e.d. ook kunnen worden gerecycleerd. Die verpakkingen in polypropeen (PP) en polyetheen (PE) worden gereinigd, vermalen en verder geconditioneerd tot plastic korrels en zijn daardoor rechtstreeks inzetbaar in de productieprocessen van de Suez-klanten.

Een laatste voorbeeld: in Sombreffe, bij Namen, werkt Suez samen met Recyc-Matelas Europa om oude matrassen te recycleren. De installatie heeft er een capaciteit van 3.500 ton, wat neerkomt op 230.000 matrassen. Daar worden de onderdelen gesorteerd en verwerkt tot isolatiemateriaal voor de auto- en bouwsector. Suez zoekt ondertussen onverdroten verder naar een manier om van oude matrassen weer nieuwe matrassen te maken zodat de cirkel rond is. Wist u trouwens dat er in België jaarlijks één miljoen matrassen worden weggegooid?

​Groene logistiek

Nieuwe producten creëren is slechts de helft van het Suez-verhaal. Daarvoor komen het inzamelen, sorteren en voorbehandelen. Toen Suez in 2012 in het Lean and Green-verhaal stapte, werden die activiteiten onder de loep gehouden.
Er werd heel wat ingezet op het vervoer via het water: de inkomende stromen van het glas naar de haven van Antwerpen, het transport van de bodemassen van de verbrandingsinstallaties langs het kanaal van Brussel, … het leverde alles bij elkaar een besparing op van meer dan 8.000 vrachtwagentransporten.
De chauffeurs werden opgeleid in ecodriving en er werd geïnvesteerd in vrachtwagens met schone motoren (lees: Euro 6) met o.a. startstopsystemen.
Andere maatregelen die Suez heeft genomen om zijn CO2-uitstoot op vijf jaar tijd met twintig procent te verminderen, zijn het gebruik van zonnepanelen op zeven sites en andere energiebesparende maatregelen op de verschillende logistieke sites.
 
L. Fermon: “Daarnaast hebben we geëxperimenteerd met een aantal elektrische en hybride voertuigen, maar dat is niet zo evident. Onze wagens rijden nooit aan een constante snelheid van 90 km/u over vlakke wegen, ze moeten heel veel manoeuvres uitvoeren en de compartimenteringsmechanismen vragen ook veel energie. We zouden heel graag uitstootvrij rijden, maar de technologie laat dat vandaag nog niet toe. Suez zoekt echter verder naar oplossingen.
Een andere manier van inzamelen zou natuurlijk ook veel zoden aan de dijk kunnen brengen. Landen zoals Zwitserland en Israël kennen al decennia het systeem van de wijkinzameling waar inwoners hun afval naar een centraal inzamelpunt brengen. Dat zou de logistiek heel wat kunnen vergemakkelijken én de CO2-uitstoot behoorlijk doen afnemen. Combineer dat dan nog eens met de recent door Suez ingevoerde technologie waardoor we kunnen zien wanneer de verzamelpunten hun capaciteit hebben bereikt en je krijgt een perfecte planning. Nu wordt bijvoorbeeld met vaste ophaalmomenten gewerkt waarbij we niet vooraf weten hoeveel afval we zullen inzamelen. Daardoor zijn vrachtwagens niet altijd optimaal geladen of vroeger dan verwacht volgeladen. Slimme verzamelpunten kunnen onze planning optimaliseren waardoor we minder kilometers rijden en de CO2-uitstoot alweer vermindert.”

​Veiligheid en biodiversiteit

Ook verkeersveiligheid is voor Suez een prioriteit. Opleidingen en sensibilisering van de chauffeurs, maar ook aandacht voor de zwakke weggebruiker. Daarom werkt het bedrijf sinds enkele jaren mee aan de Octopus Dreamtour in heel België. Samen met de Voetgangersbeweging en Eco-Mobile geeft Suez praktijkgerichte verkeers- en mobiliteitseducatie aan de derde graad van de lagere school. Ze bezoeken jaarlijks zo’n dertig scholen om de leerlingen te sensibiliseren over de problematiek van de dode hoek bij een vrachtwagen en de gevaren daarvan. Een Suez-chauffeur mét vrachtwagen laat de kinderen plaatsnemen rond zijn voertuig en een klasgenoot mag achter het stuur kruipen en zijn klasgenootjes trachten op te sporen. Het is voor hen niet enkel een avontuur, maar ook een hele bewustwording om te ervaren welke klasgenoten hij achter zijn stuur niet kan zien.
En ten slotte is er nog het project BeeOdiversity dat qua symboliek kan tellen. Deze spin-off van de Universiteit van Luik, geleid door de wereldvermaarde bijenspecialist professor Kim Nguyen, plaatst op verschillende bedrijvensites bijenkolonies om de biodiversiteit opnieuw te verrijken. Bedrijven engageren zich om korven met 50.000 bijen op hun terrein te plaatsen. Dat levert de onderzoekers een schat op aan stalen van pollen, water en nectar. De daaropvolgende analyses leveren wetenschappelijk onderbouwde methodieken op om de bijen beter te laten overleven en gedijen, maar ook om de biodiversiteit in het algemeen te verbeteren. Suez heeft zich geëngageerd om op meerdere sites bijenkolonies te plaatsen.
L. Fermon: “Wij waren onmiddellijk door dat project gecharmeerd. Bijen verlaten hun korf en zwermen uit in een straal van anderhalve kilometer om nectar te verzamelen waar vervolgens honing van wordt gemaakt. Wij doen eigenlijk hetzelfde: uitzwermen, ophalen en secundaire grondstoffen maken die opnieuw voor consumptie kunnen worden ingezet.”

Kader: ​Samen naar een circulaire economie

Suez werkt met verschillende partners aan een efficiënt sorteer- en recycleerbeleid:
- Bebat: gebruikte batterijen;
- Fost Plus: verpakkingsafval (papier, karton, pmd en glas);
- Recupel: elektrische apparaten;
- Recytyre: afvalbanden;
- VAL-I-PAC: bedrijfsmatige verpakkingen (karton, plasticfolie, pallets);
- Valorfrit: gebruikte dierlijke en plantaardige oliën en vetten;
- Valorlub: smeeroliën.