De logistieke vinger op de wonde

Een van de belangrijkste trends is het continue streven naar een meer efficiënte gezondheidszorg. Dat geldt niet enkel binnen de gevestigde economische regio’s zoals Europa en de VS, maar evenzeer voor opkomende economieën, waar de vraag naar een degelijke gezondheidszorg sterk toeneemt. Zelfs in ontwikkelingslanden stijgt de aandacht voor een meer efficiënte aanpak op het vlak van gezondheidszorg.
Jan Denecker: “Zo testen we samen met Zipline, een roboticabedrijf uit Californië, en Gavi, the Vaccine Alliance, hoe drones de manier kunnen veranderen waarop levensreddende middelen als bloed en vaccins worden bezorgd. We hebben het initiatief nu in Rwanda gelanceerd. Doel is dit jaar nog dagelijks zo’n 150 bezorgingen van bloed te realiseren aan de 21 transfusiefaciliteiten in het westen van het land, die over de weg lastig bereikbaar zijn. De drones in kwestie kunnen zo’n 125 kilometer afleggen. Deze case onderstreept trouwens het belang van partnerships om de grote logistieke vraagstukken binnen de gezondheidszorg op te lossen.”

​Stijgende kostendruk

In die context wordt het steeds crucialer de kosten onder controle te houden. Goed omgaan met die kostendruk is voor de leidinggevenden in de sector zelfs dé allergrootste uitdaging, zo blijkt uit het meest recente rapport ‘Pain in the Chain’, waarbij UPS zo’n 400 topmanagers uit de gezondheidszorg in Europa vraagt naar hun belangrijkste supply chain pijnpunten. “De sterke veroudering van de bevolking heeft daar zeker mee te maken. Vandaag mag 18% van de Europese bevolking zich 65-plusser noemen, tegen 2060 zullen dat er 28% zijn. Tegelijk zullen er minder werkende mensen zijn om de ouderen te ondersteunen, wat de druk op de kosten nog zal verhogen”, weet Jan Denecker. “Bovendien zien we een sterke toename aan ‘life style diseases’, die veelal gelinkt zijn aan onze sedentaire levensstijl. Zo lijden vandaag 387 miljoen mensen aan diabetes, tegen 2030 zullen dat er wellicht bijna twee keer zoveel zijn.”

Overheden zetten niet enkel extra druk op het vlak van uitgaven, met de stijgende complexiteit van de gezondheidszorg maken ze ook de regelgeving steeds strenger. “Productveiligheid wordt primordiaal. Denken we maar aan de bestrijding van namaak van farmaceutische producten. Om de traceerbaarheid en de verificatie te verhogen, verwerken sommige producenten nu al een serienummer in de barcode, zodat aan het eind van de supply chain de authenticiteit controleerbaar is. De EU heeft intussen een richtlijn op dat vlak uitgewerkt die extra druk op de ketel zal zetten. Onze bijdrage op dat vlak blijft weliswaar beperkt, maar we kunnen wel distributiecentra ten dienste stellen voor serialisatie of de informatietechnologie die nodig is om producten efficiënt op te volgen.”

Dat bedrijven zich het stijgende belang van veiligheid realiseren, blijkt uit het rapport ‘Pain in the Chain’. Dat stelt dat de succesratio voor productveiligheid in 2015 met 20% steeg tegenover 2014. Ook de succesratio voor de naleving van de wetgeving steeg met 13%. Maar uit hetzelfde rapport blijkt ook dat noodplanning voor een groot deel van de besluitvormers binnen healthcare logistics nog steeds onbelangrijk is. Terwijl die ketens de voorbije jaren wel geregeld door ongeplande gebeurtenissen werden getroffen. Volgens UPS wordt een goed risicomanagement in de toekomst steeds belangrijker om onvoorziene omstandigheden – en zo het in het gedrang komen van de veiligheid in de keten – op te vangen.

​Focus op innovatie

Naast de genoemde ‘megatrends’ springen vooral de innovatieve ontwikkelingen binnen de sector in het oog. De laatste vijf jaar volgen de innovaties zich in sneltempo op. Het aantal klinische studies in die periode is jaarlijks met gemiddeld 18% gestegen. Het aantal geneesmiddelen dat aan het eind van de rit wordt goedgekeurd stijgt eveneens, wat duidt op een steeds hogere kwaliteit van het aanbod.

Vooral de opmars van biotechgeneesmiddelen lijkt niet de stuiten. Terwijl in de beginjaren vooral kmo’s en opstartende bedrijven zulke producten ontwikkelden, treden nu ook meer farmareuzen op de voorgrond via partnerships, overnames of eigen R&D. Biotechgeneesmiddelen liggen aan de basis voor de aanzienlijke stijging van complexere, temperatuurgevoelige producten. UPS verwacht zelfs dat over een paar jaar zeven van de top tien geneesmiddelen temperatuurgevoelig zullen zijn. 

Daarnaast worden steeds vaker geneesmiddelen op maat van de patiënt ontwikkeld. Ook die trend heeft een grote impact op de supply chain, aangezien je voor zulke gepersonaliseerde producten een keten per patiënt moet opzetten. Op de koop toe stijgt het aantal medische hulpmiddelen alsook hun complexiteit gestaag, wat die productgroep eveneens steeds moeilijker te managen maakt.

“Het wordt een hele uitdaging om opslag- en transportmogelijkheden binnen de supply chain optimaal op die complexe producten en ketens af te stemmen”, weet Jan Denecker. “Uit ‘Pain in the Chain’ blijkt bijvoorbeeld dat 63% van productschade en -verspilling succesvol weet in te dijken, dus er is zeker nog ruimte voor verbetering.”

Complexe distributienetwerken

De belangrijkste distributiekanalen vandaag leiden nog steeds naar ziekenhuizen, apotheken en dokterspraktijken. Toch zien we directe leveringen naar de patiënt gestaag stijgen. 
Jan Denecker: “Met name het Verenigd Koninkrijk loopt op dat vlak voorop. Daar stimuleert de National Health Service (NHS) om meer patiënten thuis in plaats van in het ziekenhuis te verzorgen. Om en bij de 250.000 patiënten krijgen er jaarlijks thuiszorg. De NHS wil dat aantal tegen 2020 zien verdubbelen. Twee jaar geleden hebben wij zelf al op die evolutie ingepikt met de overname van het Britse Polar Speed, gespecialiseerd in directe leveringen aan patiënten. Momenteel bestaan er in de meeste Europese landen nog strenge wettelijke barrières over wat wel en niet kan in de thuiszorg, maar op middellange termijn zullen andere Europese landen die ontwikkeling zeker volgen.”

Bij rechtstreekse leveringen aan de patiënt wordt het veiligheidsaspect nog meer van tel. “Als een patiënt een verkeerd product in handen krijgt, kan dat zeer kwalijke gevolgen hebben. Kwaliteitssystemen in zulke netwerken moeten feilloos zijn”, aldus Jan Denecker. “Daarnaast is er de patiëntenconfidentialiteit. Anders dan met gewone e-commercebestellingen, kun je zo’n pakket niet zomaar bij de buren afleveren. Ook daar moet je als logistieke dienstverlener rekening mee houden bij het opzetten van je distributiemodel. Bovendien is het best mogelijk dat in de toekomst extra diensten van de koerier worden verwacht. De voorraad in de koelkast van de patiënt checken bijvoorbeeld. Dat stelt logistieke dienstverleners voor bijkomende uitdagingen.”

Binnen ziekenhuizen wordt de ‘In-Room delivery’ steeds populairder. “Doorgaans worden pakketten aan de receptie van een bedrijf geleverd. Maar tijdskritische of temperatuurgevoelige producten blijven beter geen uren aan de balie liggen. Door pakketjes rechtstreeks op de juiste plaats of aan de juiste persoon binnen de ziekenhuiscampus te leveren, zorgen we ervoor dat de producten zo snel mogelijk in de koelkast of in de operatiezaal terechtkomen. Op die manier trekken we de controle in de logistieke keten door tot de laatste schakel”, zo klinkt het.

​Kwestie van segmentatie

Jan Denecker zegt dat bij de opzet van een supply chain netwerk voor de zorgsector een weldoordachte segmentatie cruciaal wordt. Zo moet je een onderscheid maken tussen high value en low value producten. Voor die eerste groep is een Europees dc vaak meer geschikt, voor de laatste kun je afwegen of het niet interessanter is hogere volumes lokaal op te slaan. Bij kritische producten kun je afwegen proactief te monitoren, zodat bij onvoorziene omstandigheden à la minute beslist kan worden op een andere manier te leveren. Ook vragen voorschriftvrije producten en producten op voorschrift een verschillende aanpak binnen de supply chain.

Verder zal volgens UPS de vraag naar ‘postponement’ in healthcare logistics nog stijgen. Die trend ligt volledig in lijn met het streven naar meer efficiëntie. Denken we maar aan het opslaan van ‘plain vanilla’ verpakkingen in het distributiecentrum, waarbij pas op het laatste moment landenspecifieke labels of barcodes op de goederen worden gekleefd. In Noord-Amerika heeft UPS zelfs al investeringen gedaan in 3D-printingtechnologie. Zo kunnen in UPS Stores eindproducten worden geprint dicht bij eindgebruikers. Ook die ontwikkelingen zullen vroeg of laat naar onze contreien uitwaaien.
Jan Denecker: “Verder krijgen we met name voor medische hulpmiddelen steeds vaker de vraag om klanten bij hun ‘field inventory management’ te helpen. Immers, een groot deel van hun voorraad – tot 20% – is ‘trunk stock’ die vertegenwoordigers bij hen thuis of in een bestelwagen bewaren. We denken hier met name aan duurder materiaal, bijvoorbeeld voor cardiovasculaire chirurgie. Die voorraden hebben een grote impact op de cashflow en brengen het risico met zich mee dat producten ongemerkt ‘verouderd’ raken. Op dat vlak bieden we de mogelijkheid om gebruik te maken van ‘field stocking locations’, relatief kleine opslagruimtes waar producten op één punt worden samengehouden en van waaruit binnen de paar uur aan ziekenhuizen kan worden geleverd. Op die manier blijft een goed zicht op de voorraden gegarandeerd.”

Om op al die vragen een treffend antwoord te bieden, benadrukt UPS nogmaals het belang van partnerships op het vlak van logistiek en distributie. “Dan denk ik in de eerste plaats aan nauwe partnerships met klanten, waarbij we samen actief naar oplossingen zoeken om de supply chain efficiënter te maken. Denken we maar aan vraagstukken rond serialisatie, de ‘goods distribution practices’ van de EU en andere complexe wetgeving. Bovendien gaan we partnerships aan met andere bedrijven om producten steeds in de beste omstandigheden te kunnen behandelen. Zo werken we samen met een specifiek bedrijf dat ons helpt om producten cryogeen – op  extreem lage temperaturen dus – te verzenden. En uiteraard zullen we ook overnames overwegen als er zich opportuniteiten voordoen. Immers, op het vlak van supply chain logistics kun je niet sterk genoeg staan om alle uitdagingen die op ons afkomen trefzeker aan te pakken”, besluit Jan Denecker.

​Kwestie van segmentatie

Jan Denecker zegt dat bij de opzet van een supply chain netwerk voor de zorgsector een weldoordachte segmentatie cruciaal wordt. Zo moet je een onderscheid maken tussen high value en low value producten. Voor die eerste groep is een Europees dc vaak meer geschikt, voor de laatste kun je afwegen of het niet interessanter is hogere volumes lokaal op te slaan. Bij kritische producten kun je afwegen proactief te monitoren, zodat bij onvoorziene omstandigheden à la minute beslist kan worden op een andere manier te leveren. Ook vragen voorschriftvrije producten en producten op voorschrift een verschillende aanpak binnen de supply chain.

Verder zal volgens UPS de vraag naar ‘postponement’ in healthcare logistics nog stijgen. Die trend ligt volledig in lijn met het streven naar meer efficiëntie. Denken we maar aan het opslaan van ‘plain vanilla’ verpakkingen in het distributiecentrum, waarbij pas op het laatste moment landenspecifieke labels of barcodes op de goederen worden gekleefd. In Noord-Amerika heeft UPS zelfs al investeringen gedaan in 3D-printingtechnologie. Zo kunnen in UPS Stores eindproducten worden geprint dicht bij eindgebruikers. Ook die ontwikkelingen zullen vroeg of laat naar onze contreien uitwaaien.
Jan Denecker: “Verder krijgen we met name voor medische hulpmiddelen steeds vaker de vraag om klanten bij hun ‘field inventory management’ te helpen. Immers, een groot deel van hun voorraad – tot 20% – is ‘trunk stock’ die vertegenwoordigers bij hen thuis of in een bestelwagen bewaren. We denken hier met name aan duurder materiaal, bijvoorbeeld voor cardiovasculaire chirurgie. Die voorraden hebben een grote impact op de cashflow en brengen het risico met zich mee dat producten ongemerkt ‘verouderd’ raken. Op dat vlak bieden we de mogelijkheid om gebruik te maken van ‘field stocking locations’, relatief kleine opslagruimtes waar producten op één punt worden samengehouden en van waaruit binnen de paar uur aan ziekenhuizen kan worden geleverd. Op die manier blijft een goed zicht op de voorraden gegarandeerd.”

Om op al die vragen een treffend antwoord te bieden, benadrukt UPS nogmaals het belang van partnerships op het vlak van logistiek en distributie. “Dan denk ik in de eerste plaats aan nauwe partnerships met klanten, waarbij we samen actief naar oplossingen zoeken om de supply chain efficiënter te maken. Denken we maar aan vraagstukken rond serialisatie, de ‘goods distribution practices’ van de EU en andere complexe wetgeving. Bovendien gaan we partnerships aan met andere bedrijven om producten steeds in de beste omstandigheden te kunnen behandelen. Zo werken we samen met een specifiek bedrijf dat ons helpt om producten cryogeen – op  extreem lage temperaturen dus – te verzenden. En uiteraard zullen we ook overnames overwegen als er zich opportuniteiten voordoen. Immers, op het vlak van supply chain logistics kun je niet sterk genoeg staan om alle uitdagingen die op ons afkomen trefzeker aan te pakken”, besluit Jan Denecker.

Kaderstuk: Het healthcare logistics netwerk van UPS

Een eerste belangrijke stap in de gezondheidssector zette UPS in 2000 met de overname van Livingston, een Amerikaanse, in healthcare logistics gespecialieerde logistieke dienstverlener. Vandaag telt UPS wereldwijd meer dan 600.000m² oppervlakte aan healthcare logistics distributiecentra. In die dc’s herbergt UPS drie types producten: farmaceutische producten, medische apparatuur en diagnostische producten.

Wereldwijd telt UPS een vijftigtal healthcare logistics dc’s, waarvan er zich vijftien in Europa situeren. De processen zijn er gestandaardiseerd, zodat wereldwijd dezelfde kwaliteit kan worden gegarandeerd. Voor zijn healthcare logistics dc’s is UPS Good Distribution Practice/Good Manufacturing Practice-gevalideerd, de warehouses zijn uitgerust met airconditioning en er is een constante temperatuurmonitoring. Daaraan gekoppeld is een waterdichte kwaliteitscontrole.
Het Europese Healthcare Logistics distributiecentrum in Nederland vormt een belangrijke schakel binnen het netwerk. Toen het in 2009 werd opgericht, was dat het eerste volledig op de gezondheidszorg afgestemde dc van UPS buiten Noord-Amerika. Dit jaar leverde UPS op de healthcare campus in Roermond een nagelnieuw dc met een omvang van 28.000m² op. De nieuwe healthcare faciliteit maakt deel uit van een groot Europees investeringsprogramma van om en bij de 2 miljard euro. Het is meteen ook de derde healthcare faciliteit voor UPS binnen de logistieke hotspot Nederland. 

Precieze cijfers over de omvang van de healthcare activiteiten wil UPS niet vrijgeven, maar het staat vast dat healthcare een strategische groeipool is en blijft binnen de organisatie, die vorig jaar een omzet van in totaal 58 miljard boekte met 435.000 medewerkers.