3PL-aanbieders zijn hefboom voor automatisering

Het waarborgen van een naadloze en steeds efficiëntere toeleveringsketen, en waar het kan die zelfs verder opschalen: dat is de heilige graal voor de logistiek van elke e-commercespeler. Tien jaar geleden klonk de verspreiding van artificiële intelligentie (AI), drones, robots en andere digitale transformatietechnologieën nog als toekomstmuziek, maar die revolutie is intussen volop aan de gang in de logistieke sector. Automatisering is vandaag hoe langer hoe meer een bepalende succesfactor in de logistiek voor e-commerce en online retail.

Naarmate de e-commercemarkt blijft groeien, stijgen ook de verwachtingen die klanten koesteren. Consumenten eisen snellere leveringen, flexibele verzendopties en realtime updates over hun bestellingen. “Voor e-commercebedrijven is het niet langer een luxe om aan die eisen te kunnen voldoen, maar een echte noodzaak om concurrentieel te blijven”, benadrukt Antoine Pretin, VP Engineering bij logistiek bedrijf Geodis. Hoe de invulling van die oplossingen er concreet uitziet, verschilt sterk per bedrijf. “Dat gaat van kleine robots en geautomatiseerde transportbanden tot grote systemen die drie- tot vierduizend orders per uur kunnen verwerken.”

Kosten en capaciteit

Er zijn verschillende elementen die bepalen in welke mate technologie en automatisering tot succes leiden. Het kostenplaatje primeert uiteraard. De afweging tussen manuele oplossingen en automatisering is doorgaans de eerste oefening die e-commercespelers en 3PL-aanbieders maken wanneer ze op zoek gaan naar manieren om hun processen te automatiseren. “Vandaag spelen de hoge arbeidskosten een zeer grote rol in dit verhaal”, aldus Antoine Pretin. “E-commercebedrijven zijn zich ten volle bewust van het risico op plots oplopende kosten wanneer ze sites volledig op manuele arbeid laten draaien. Automatisering vraagt een investering in de beginfase, maar daarna zijn bedrijven wel zeker van gelijkmatige, voorspelbare kosten.”

Aan dat kostenvraagstuk is ook een belangrijk capaciteitsvraagstuk gekoppeld. “Magazijnsites met meer dan vijfhonderd medewerkers zijn vandaag de uitzondering. Het is in de eerste plaats een moeilijke opgave om voldoende personeel te vinden. Bij sites van zo’n grote omvang komen ook mobiliteitsuitdagingen kijken. Dergelijke sites ingeplant krijgen, is allesbehalve evident.”

Een bijkomend element in het capaciteitsvraagstuk is het feit dat 3PL-bedrijven altijd in dezelfde periode nood hebben aan extra personeel. “De vraag neemt toe in de aanloop naar Black Friday en blijft hoog tot na de eindejaarsperiode. Gedurende die periode vissen alle bedrijven in dezelfde vijver van beschikbare arbeidskrachten.” Automatisering biedt de mogelijkheid ondersteuning te bieden bij de manuele jobs die erg arbeidsintensief zijn. Dat stelt bedrijven in staat de drukke eindejaarsperiode in te korten en met dezelfde systemen en hetzelfde aantal medewerkers efficiënter te werken.

Meer dan het kostenvraagstuk

Toch is de kostenfactor op zich allang geen voldoende argument meer. “De kosten blijven een belangrijk element, maar het is het samenspel met andere factoren dat uiteindelijk bepaalt of e-commercebedrijven al dan niet in automatisering investeren”, weet Antoine Pretin. “De investering moet namelijk niet alleen een ‘return’ opleveren in termen van kosten, maar moet ook bijdragen aan de optimaliseringgraad. Dan spreken we over de optimalisering per vierkante meter. E-commercebedrijven hebben moeite om warehouseoppervlakte te vinden, laat staan op een ideale locatie. Niemand kan het zich nog veroorloven om de volledige hoogte van het magazijn niet te gebruiken. Automatisering maakt massificatie mogelijk en die kleinere voetafdruk vergemakkelijkt de zoektocht naar magazijnruimte.”

Ook de steeds hogere kwaliteitseisen doen e-commercebedrijven naar automatiseringsoplossingen kijken. “Manueel werk gaat onvermijdelijk gepaard met fouten – en dus met ontevreden klanten. Automatisering laat meer controle toe doorheen het volledige logistieke proces, onder meer op basis van gewicht en het gebruik van barcodes.” Ook vanuit human resources perspectief spelen er belangrijke argumenten. Minder personeel betekent minder HR-management, maar bijvoorbeeld ook een verschuiving in de nood aan training. In dat verband spreekt Antoine Pretin over kernpersoneel dat zich specifiek op de automatisering richt. “De focus ligt vooral op kwaliteit en kennis van systemen. Dat brengt een shift van ‘blue collars’ richting ‘white collars’ met zich mee. De uitdaging bestaat erin white collars aan het personeelsbestand toe te voegen zonder aan rendement in te moeten boeten.”

Tot slot speelt ook de werkomgeving zelf mee. Automatisering geldt er als een belangrijk argument voor de personeelstevredenheid. “Automatisering zorgt voor een betere werkomgeving, met onder andere meer veiligheid en ergonomie. Het wordt een steeds belangrijkere factor in de zoektocht naar personeel.”

Geen evidentie

Waar er argumenten zijn voor investeringen in automatisering, zijn er uiteraard ook beperkingen. Antoine Pretin bekijkt die vanuit het perspectief van een 3PL-speler. “Het is allesbehalve evident om grote investeringen te doen. De contracten tussen 3PL-bedrijven en hun e-commerceklanten beslaan doorgaans maar enkele jaren. Het is voor ons belangrijk een evenwicht te bewaren tussen de duurtijd van het contract en de investering die we van plan zijn. Op het einde van het contract met de klant moet de investering langs onze kant terugverdiend zijn.”

Door de korte looptijd van de contracten tussen 3PL-bedrijven en hun e-commerceklanten, behoren grote investeringen in automatisering niet altijd tot de mogelijkheden. Antoine Pretin wijst erop dat ook een tussenoplossing mogelijk is. “Industrial mobile robots of IMR’s zijn relatief nieuw op de markt en kun je ook huren, waardoor je het investeringsrisico kunt terugdringen. Maar investeringen komen altijd met een risico, zeker in een markt die zo complex is als e-commerce, met veel onzekerheid over hoe hij in de nabije toekomst zal evolueren.”

Bijkomende moeilijkheid is de strakke timing om automatiseringsoplossingen geïmplementeerd te krijgen. “Op de meest simpele systemen en oplossingen is het vandaag vaak tot zes maanden wachten. Voor grote, complexe systemen is het tot twee jaar wachten vooraleer ze volledig operationeel zijn”, weet Antoine Pretin. “Daar zijn verschillende oorzaken voor, maar vooral de overvolle orderboeken van systeemconstructeurs en lange levertijden spelen een rol. Het is een hele uitdaging om bij elk project te bepalen wanneer de klant de geautomatiseerde site in gebruik zal kunnen nemen, wanneer een contract ten einde moet lopen en om in elke context voor de best passende oplossing en constructeur te kiezen.”

De beste oplossing?

Een vaak terugkerende vraag luidt welke automatiseringsoplossing het hoogste rendement biedt. Het spreekt voor zich dat dat sterk afhangt van de businesscontext – en dus in wezen bij elke case anders zal zijn. Voor een 3PL-partner is het natuurlijk een droom om een standaardoplossing aan te bieden die overal een hoog rendement oplevert, maar de realiteit is dat elke oplossing aangepast moet zijn aan de klant, zijn productportfolio en in sommige gevallen zelfs de verzendprofielen.

In die context is het moeilijk te bepalen wat een goeie ROI is. Meer nog, de afgelopen jaren is die oefening alleen maar complexer geworden. Niet alleen de kosten van arbeid, maar ook de kosten van de oplossingen zelf zijn gestegen. Daar is wel een positieve trend te zien. Robots waren lange tijd vrij dure oplossingen, maar de verwachting is dat de kosten van die technologie nu snel zullen afnemen.

Zelf streeft Geodis ernaar om binnen zijn warehouses verschillende klanten te bedienen die elk eenzelfde type oplossing gebruiken. “Maar dan nog blijft het probleem dat elke klant zijn eigen specificaties heeft”, aldus Antoine Pretin. “Op één bepaalde site maken we bijvoorbeeld gebruik van vijfhonderd robots van hetzelfde type, wat het voordeel biedt dat we ze allemaal op dezelfde manier in ons warehouse management systeem kunnen integreren en maar één type training hoeven te voorzien. Standaardisering op die schaal is nog haalbaar, maar het is in de praktijk onmogelijk om die lijn door te trekken en verschillende sites op dezelfde manier te laten functioneren.”

Voor e-commercebedrijven geldt volgens Antoine Pretin één belangrijke vuistregel bij het bepalen van de geschikte automatiseringsoplossing: “Volg wat de markt en de eindklanten verwachten en zoek in functie daarvan. Als je blind zoekt, raak je verdwaald in eindeloze mogelijkheden. Voor AMR-oplossingen alleen al bestaan er meer dan 250 verschillende providers.” Ook aan de kant van de 3PL-spelers benadrukt hij hoe aanbieders de markt overspelen. “Voor een 3PL-partner komt het er op aan duidelijk te definiëren aan welke oplossing er nood is en te bepalen wat het rendement moet zijn en wanneer dat moet worden behaald. Door alle verschillende parameters in rekening te brengen, verklein je het lijstje van aanbieders en kom je bij geschikte oplossingen uit.”

Op weg naar duurzaamheid

Een hoge graad van onzekerheid en onvoorspelbaarheid typeert de e-commercesector. Het is duidelijk dat flexibiliteit op korte termijn de doorslag geeft. Robots en andere, kleine, toegankelijke technologieën zullen 3PL’s toelaten stappen te zetten op dat vlak, zonder al te grote risico’s. Nooit was er zoveel technologie voorhanden, waaronder artificiële intelligentie, die toelaat elke vierkante meter magazijnruimte te optimaliseren. Op lange termijn verwacht Antoine Pretin nog meer ‘customisation’ van het eindpakket voor de klant. “Bestel je vandaag online, dan kun je hoogstens het tijdstip van levering kiezen. In de toekomst zullen klanten verwachten dat ze ook voor de meest groene oplossing kunnen kiezen en zelfs verpakking kunnen weglaten, bijvoorbeeld voor schoenen.”

E-commercebedrijven en 3PL-spelers zijn vandaag op verschillende manieren met duurzaamheid bezig. De optimalisering van elke vierkante meter magazijnruimte is niet alleen ingegeven door kostenoptimalisering, ook vanuit duurzaamheidsoogpunt levert dat winst op. “De sector hoort ook na te denken over hergebruik van systemen”, klinkt het. “Automatiseringssystemen die na vijf jaar alweer achterhaald zijn, moeten een herbestemming krijgen. Het is belangrijk om op zoek te gaan naar oplossingen die op verschillende sites inzetbaar zijn. Vooral robots blinken daarin uit.”

Tot slot zal ook de optimalisering van de verpakking een belangrijke rol spelen. E-commercebedrijven versturen vandaag nog te veel pakketten die in hoofdzaak lucht bevatten. “Het rechtstreeks afleveren van items in een verpakking op maat blijft een uitdaging”, besluit Antoine Pretin. “3D-technologieën om de optimale afmeting van een item of een set van items te bepalen, tonen echter veel potentieel om de materiaalkosten van de verpakking en de volumecoëfficiënt naar beneden te krijgen.”